Iranians History on This Day

روز و ماه خورشيدي و يا ميلادي مورد نظر را انتخاب و كليد مشاهده را فشار دهيد

ميلادي

خورشيدي

26 آوريل

جستجو:

هديه مولف

اين سايت مستقل و بدون كوچكترين وابستگي؛ هديه ناچيز مولف كوچك آن به همه ايرانيان، ايراني تبارها و پارسي زبانان است كه ايشان را از جان عزيزتر دارد ؛ و خدمتي است ميهني و آموزشي كه خدمت به ميهن و هموطنان تكليف و فريضه است كه بايد شريف و خلل ناپذير باشد و در راه انجام تكاليف ميهني نياز به حمايت مادي احدي نبايد باشد، و نخواهد بود. انتخاب موارد براي نگارش و عرضه در سايت نظرشخص مولف است.

لينک به اين صفحه

Translation instructions from Farsi to another language

Chrome: Click the “Translate this page” button at the top of the window at the end of the address bar - icon next to the star

Internet Explorer and Firefox require a translation extension

نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.

ايران

شورش سیستان بزرگتر و تعرض غافل گیر کننده ارتش روم به ایران

در پي چند شكست نظامي روم از ايران و قتل دو امپراتور اين كشور كه با ايران وارد جنگ شده بودند، Marcus A. Probus ماركوس پروبوس (232 - 282 میلادی) و از سال 276 امپراتور روم و درگیر بپاخیزی طوایف ژرمن (گُت ها، آلمان ها، فرانک های شمالی و ...)، در مارس 280 و به مناسبت نوروز ایرانیان به بهرام دوم شاه ساساني ايران که او نیز در 276 میلادی بر جای پدر نشسته بود پيشنهاد امضاي يك پيمان صلح داد كه بهرام به سبب مشكلاتي كه در خاور ايرانزمین (سیستان بزرگتر و اینک به صورت چند ایالت جنوبی و جنوب غربی افغانستان و گوشه ای از یک استان ایران) داشت و به علاوه، درگیری و اختلاف نظر با بزرگان کشور، 26 اپريل این سال (سال 280 ميلادي) اين پيشنهاد را در اصل پذيرفت، اما قراردادي امضاء نشد.
    سه سال بعد هم پروبوس در يك توطئه نظامی که طراح آن «مارکوس کاروس Marcus Carus» فرمانده گارد امپراتوری معروف به «گاردِ پراتوریان Praetorian Guard» بود به قتل رسيد و «كاروس» خودرا امپراتور موقت خواند.
    كاروس که خبرداشت ارتش ایران گرفتار مسئله سیستان است و راهی طولانی در پیش دارد تا برای دفاع، خودرا به غرب دجله برساند و نیز براي اينكه توجه سناي روم را به تاييد خود جلب كند به قلمرو ايران در لِوانت (سوريه و ...) لشكر كشيد و بهرام دوم را غافلگير كرد که انتظار چنين حمله اي را نداشت.
     كاروس پس از تصرف سلوکیه و عبور از فرات، تا تيسفون پيش آمد كه در اينجا به مرگ ناگهاني از اين دنيا رفت. درباره مرگ او که تنها حدود یک سال اقتدار داشت، هر مورّخ علتی به دست داده است ازجمله مرگ بر اثر جراحت ناشی از اصابت تیر یک سرباز ایرانی، مرگ بر اثر اصابت آذرخش ناشی از توفان، مرگ براثر بیماری و ....
     با اين تجربه، از آن پس بهرام دوم، ديگر به اشارات صلح آميز روميان توجه نمي كرد و راه خودرا مي رفت. این تجربه، موبدِ موبدان (روحاني ارشد وقت) را برآن داشت که مداخله کند و شاه را با بزرگان ایران آشتی دهد و آنان را با هم متحد و یکپارچه کند.
     مسئله سیستان بزرگتر با شورش هرمز حاکم این ایالت بر ضد برادرش بهرام دوم آغاز شده بود. هرمز خودرا برای پادشاه شدن شایسته تر از بهرام دوم می دانست.

مجسمهِ Probus

زلزله مرگبار تبریز در بهار 1721 میلادی و در جریان جنگ داخلی ایرانیان

26 اپریل 1721 (ششم ارديبهشت) ـ زمانی که ایران گرفتار در جنگ داخلی بود و ميرمحمود قندهاری به قصد پایان دادن به عُمر سلطنت صفویه که به فساد دولتی، ندانمکاری و ضعف دورنگری آلوده بود و به تظاهر به دینداری و شیعه بودن توجه داشت عزم اصفهان ـ از طریق کرمان و یزد ـ کرده بود و سلطان عثمانی آماده تصرف غرب ایران شده بود و پتر بزرگ ـ تزار روس درصدد تصرف قلمرو ایران در داغستان و قفقاز شمالی برآمده بود، یک زمین لرزه بسیار شدید در منطقه تبريز روي داد، دهها هزار تن را کشت و ویرانی سنگین ببار آورد. مورخان شمار مقتولین این زلزله را از 65 تا 200 هزار تن نوشته اند که رقم ـ بازهم تقریبی ـ 80 هزار تَن مورد تایید اکثریت آنان است.
    «پَس لرزه» های این زمین لرزه تا سه هفته ادامه داشت و مردم منطقه در بیابان بسر می بُردند.
    دشمنی سلطان عثمانی و شورش قندهاری ها ریشه مذهبی داشت که عثمانی و قندهاری ها (پشتون ها) سُنّی بودند. عثمانی که خلافت اسلامی را حق خود می دانست تلاش داشت که دست دولت شیعی مذهب ایران از زیارتگاهها و مدارس مذهبی بین النهرین (عراق امروز) کوتاه شود.
    زلزله تبریز که جنگ داخلی مانع از کمک رسانی دولت اصفهان به آسیب دیدگان شده بود وضعیت را به گونه ای درآورده و بحرانی ساخته بود که سال بعد سلطان عثمانی با کمترین مقاومت، مناطق غرب ایران ازجمله آذربایجان را تصرف کرد و طهماسب میرزا پسر شاه سلطان حسین صفوی و جانشین او که پیش از افتادن اصفهان به دست قندهاری ها از این شهر خارج شده بود ناچار به چشم پوشی از اقدام سلطان عثمانی شد و همین امر باعث درخشش هرچه بيشتر نادر، سربرافراشتن ناسیونالیسم ایرانی و عقب راندن همگان از روس ها، عثمانی و ازبکان و سرکوب قندهاری ها شد و هندوستان را هم متصرف گردید. خیز بعدی نادر اخراج انگلیسی ها از خلیج فارس بود که شاه عباس یک قرن پیش از آن پای آنان را به اینجا باز کرده بود و در برخی نقاط مستقر شده بودند.
    زلزله منطقه تبریز پنج سال بعد تکرار شد که تلفات آن به مراتب کمتر بود.

اخطار انگلستان به شيرازي ها که نتيجه معكوس داد

در اين روز در سال 1918 (1297 هجري خورشيدي) كنسول انگلستان در شيراز به مردم استان فارس شديدا اخطار كرد كه از احساسات ضد انگليسي و دشمني با انگلستان دست بردارند كه ادامه آن برايشان عواقب وخيم دربرخواهد داشت.
اين التيماتوم نتيجه عكس داد و ديري نگذشت که عشاير و مردم فارس علنا و مسلحانه با انگلستان وارد مخالفت و مبارزه شدند.

نخستين سفير روسيه شوروي در ايران

26 اپريل 1921 (1300 هجري خورشيدي) نخستين سفير روسيه شوروي وارد تهران شد، خود را فرستادهِ خلق روسيه معرفي كرد و با خاطره بدي كه ايرانيان از تزارها داشتند مورد استقبال بي سابقه مردم و دولت ايران قرار گرفت.
وي در نخستين هفته ورود به تهران، از زندان مرکزي شهر و گورستان تهران ديدن کرد زيرا که به خواست دولت تزاري، درگذشته بسياري از ايرانيان مبارز بازداشت و يا مقتول شده بودند.

بي سيم پهلوي، راديو تهران و جريان پخش اخبار در آغاز کار راديو و ...

ششم ارديبهشت 1305 (26 اپریل 1926) و دو روز پس از تاجگذاري رضاشاه، بي سيم قصر (معروف به بي سيم پهلوي، واقع در خيابان شميران، چهارراه سيد خندان امروز و در آن زمان خارج از شهر تهران) آغاز بکارکرد و ايران مجهز به مخابرات (تلگراف) بدون سيم شد. رضاشاه پهلوی آرزوهای خود برای ایران و ایرانی را نوشته و در زیر دكلهاي آن در دل خاک قرارداده بود. این دکلها که از آثار تاریخی ایران بايد باشند اخیرا درجای خود دیده نمی شوند. وزارت پست و تلگراف و تلفن (مخابرات) به محل بی سیم پهلوی نقل مکان کرده است. مقدمات تاسيس بي سيم و نصب دستگاههاي مخابراتي مربوط با كمك آلماني ها دو سال طول كشيده بود. دولت کمونيستي مسکو بي درنگ تجهيز ايران به مخابرات بي سيم را به تهران تبريك گفت.
    14 سال بعد، پنجم ارديبهشت 1319 (25 اپریل 1940) راديو تهران در محل بی سیم پهلوی (باغ بي سيم) و با استفاده از دو فرستنده 20 كيلو واتي و دو كيلو واتي موجود ويژه ارسال تلگرام آغاز بكار كرد و سه بار در شبانه روز به فاصله هشت ساعت از هم، اخبار داخله و خارجه و تفسیرهای مربوط را پخش می کرد. اخبار خارجه عمدتا از خبرگزاری آلمان ترجمه می شد زیراکه دولت وقت متمایل به آلمان ناسيونال سوسياليست شده بود. از آنجاکه هنوز نوار ضبط صوت ساخته نشده بود برنامه هاي راديو تهران ـ از موسیقی تا گفتار و نمایش به صورت زنده پخش می شد و ابتکاری بود، نه اقتباس از کشورهای دیگر. اعضای ارکستر عمدتا درجه داران موزیک ارتش بودند. اخبار در شهر و در سازمان خبرگزاري پارس (در آن زمان در ساختماني در نزديکي ساختمان وزارت امور خارجه) در دو نسخه تهيه و به دو موتوسيكلت سوار جداگانه داده مي شد تا اگر فرضا يكي از آنان ضمن راه (تهران به باغ بي سيم) دچار حادثه غير مترقبه شود، ديگري به موقع، اخبار را به دست گويندگان برساند.
    خبرگزاري پارس كه در تابستان 1934 (1313 هجري خورشيدي) طبق الگوي خبرگزاري آناتولي (تركيه) تاسيس شده و وابسته به وزارت امور خارجه بود بعدا به سازمان انتشارات و تبليغات كشور (وزارت ارشاد فعلي) كه راديو يكي از موسسات آن بود ضميمه شد. رشد و پیشرفت رادیو ایران و خبرگزاری پارس (اينک؛ معروف به ايرنا) در زمان مدیریت و وزارت نصرت الله معینیان ـ روزنامه نگار اصفهانی صورت گرفت.
     در اجرای يك قانون مصوّب، راديوها و تلويزيون غير دولتي از تیرماه سال 1350 (1971ميلادي) به سازمان تلويزيون ملّي ملحق و سازمان ملّي راديو تلويزيون (صدا و سيماي ايران) به وجود آمد و خود، به تاسيس خبرگزاري مستقل دست زد كه بعدا واحد مركزي خبر نام گرفت و بیشتر سازمانهای رادیو از ميدان ارگ به خيابان جام جم منتقل شدند.
     قراربود که هر برنامه سازمان رادیو تلویزیون ملي همانند سازمان رادیو سابق دارای شورا باشد و این شورا مطالب برنامه و هرگونه تغییری را قبلا بررسی و تصویب کند و جمع این شوراها و یا شورای مرکب از نمایندگان آنها بر سازمان و برنامه های رادیو تلویزیون که یک سازمان ملّی است نظارت داشته باشد که چنین نشد و چون مدیر عامل این سازمان در هفت سال نخست از وابستگان دربار بود، از این بابت مورد اعتراض علنی قرار نگرفت. «مسعود برزین» روزنامه نگار قدیمی و آخرین مدیرعامل سازمان رادیو تلویزیون ملّی ایران در نظام پيشين نه تنها تصمیم به اجرای روال شورایی برنامه ها گرفت بلکه در نظر داشت که شورای کل سازمان رادیو تلویزیون، انتخابی (همانند شوراهای شهر) باشد، نیمی از اعضاء با رای مخاطبان و نیم دیگر از کارشناسان و اهل حرفه با رای این جماعت، که پیروزی انقلاب انجام این کار را متوقف ساخت و در زمان مدیریت صادق قطب زاده، شماری از کارکنان حرفه ای این سازمان نیز برکنار شدند. در تاریخ ژورنالیسم، از «برزین» که اخيرا درگذشت به عنوان نخستین دبیر انتخابی سندیکای روزنامه نگاران ایران یاد شده است. وي مؤلف «تاريخ مطبوعات ايران» بود.

لندن اخطار داد، علاء کناره گیری کرد، مصدق نخست وزیر و انبار مهمات ارتش منفجر شد! ـ برنامه کار مصدق که همچنان شعار ملي گرايان است

ششم ارديبهشت 1330 (26 اپریل 1951) دولت انگلستان به ايران اخطار داد كه پافشاري در اجراي قانون ملي كردن نفت عواقب بس ناگوار براي اين كشور در برخواهد داشت. چند ساعت بعد حسين علاء عجز خودرا از اجراي قانون ملي شدن نفت با توجه به اخطار دولت لندن اعلام و از نخست وزيري كناره گيري کرد و دوباره وزير دربار سلطنتي شد. روز بعد مجلس شوراي ملي به نخست وزير شدن دكتر مصدق ابراز تمايل كرد و مصدق اين خواست مجلس را پذيرفت و هشتم ارديبهشت رئيس دولت شد. وي چهار روز بعد به ديدار از زندان قصر رفت و در اينجا گفت که اين محل کشتارگاه روشنفکران و آزادانديشان بوده است. اين نخستين بار در طول تاريخ عمومي بود که يک رئيس تازه دولت در نخستي هفته کار خود از زندان مرکزي کشور ديدن کرده بود.
     مصدق 12 اردیبهشت (دوم ماه می 1951) برنامه کار خودرا اعلام داشت که این برنامه با یک رای مخالف در مجلس و 3 رای مخالف در سنا تصویب شد. سرخط های این برنامه از این قرار بود که همچنان شعار ملی گرایان است:
    اجراي قانون ملي شدن نفت و برخورداری کامل ایرانیان از منافع نفت خود، استعمارزدایی، برقراري حكومت قانون، رعايت آزادي ها و حقوق انساني ايرانيان، اصلاح قانون انتخابات، انتخابی شدن شهرداران با رای مستقیم ساکنان شهرهای مربوط، آزادي زندانيان سياسي و در بند نبودن افراد به خاطر دگراندیشی و بیان نظرات و انتقادهای خود، اصلاح امور اداري ـ قضايي و انتصابات بر پايه كارشناس رشته مربوط بودن، تجربه و شايستگي، قطع هرگونه اِعمال نفوذ و توصيه و تشبّث (پارتي بازي) در امور دولتي و معاملات و ...
    مصدق وزیران نخستین کابینه خودرا به این شرح اعلام داشت: باقر کاظمی وزیر امورخارجه، علی هيأت وزیر دادگستری، محمدعلی وارسته وزیر دارایی، دکتر کریم سنجابی وزیر فرهنگ، جواد بوشهری وزیر راه، ضیاء فرمند وزیر کشاورزی، سپهبد نقدی وزیر جنگ و ....
     همزمان با اخطار انگلستان به ايران و ساعاتي پيش از نخست وزير شدن دكتر مصدق در سال 1330، انبار مهمات ارتش در فارس منفجر شد و يك سوم كل اسلحه و مهمات ايران از جمله شصت هزار تفنگ و توپ از دست رفت!. در پي وقوع اين حادثه كه سوء ظن به خرابكاري مي رفت؛ رئيس تسليحات ارتش، فرمانده لشكر فارس و عده اي ديگر مورد سوء ظن قرار گرفتند و بازداشت شدند. روزنامه هاي ملي گراي وقت نوشته بودند که این انفجار با «اشاره لندن به خائنان وطن» صورت گرفته است.
    دولت لندن با هدف ترسانیدن دولت مصدق و ایرانیان، دو اسکادران هواپیمای نظامی به بصره و چند ناو به آبهای نزدیک سواحل ایران فرستاد. با وجود این، مردم به پشتیبانی از مصدق تا چند روز در شهرهای کشور دست به تظاهرات و برپایی اجتماعات زده بودند.

جمعیت ایران در سال 1388 (2009 میلادی) ـ مسئله مهاجرت ايرانيان از وطن خود

به گزارش ششم اردیبهشت 1989 (26 اپریل 2010) روزنامه های تهران، رئيس سازمان ثبت احوال جمهوری اسلامی خبرداده بود که جمعيت ايران در سال 1388 (2009 میلادی) به هفتاد و دو ميليون و 874 هزار و 50 نفر رسیده بود كه 48/57 درصد) اين جمعيت شهري و 52/42 درصد دیگر روستانشین بودند. 1 /49 درصد اين جمعيت را زنان و بقيه (9ر50 درصد) آن را مردان تشكيل مي دادند.
    این مقام گفته بود که در سال 1388 يك ميليون و 348 هزار و 546 واقعه ولادت، 393 هزار و 514 واقعه فوت، 890 هزار و 208 واقعه ازدواج و 125 هزار و 747واقعه طلاق ثبت شده بود.
    رئیس وقت سازمان ثبت احوال نگفته بود که چه میزان از این جمعیت در کشورهای دیگر زندگی می کنند.
    برآوردهای غیر رسمی قبلی، شمار مهاجران ايراني در کشورهاي ديگر تا آن سال را، پنج تا شش میلیون نشان می داد. این مهاجرت ها که عمدتا از سال 1979 آغاز شده، از 1989 شتاب بيشتري به خود گرفته و افزايش يافته بود بويژه در سال هاي 2005 تا 2011. ايرانيان مهاجر برخلاف مهاجران ساير کشورها عمدتا کساني بوده اند که پول و ثروتي داشته، شهرنشين بوده و تحصيلکرده هستند. از زمان تشديد تحريم اقتصادي جمهوري اسلامي ايران از سوي غرب (آغاز سال 2012) از ميزان مهاجرت ايرانيان کاسته شده است زيراکه ريال نسبت به پول ساير کشورها تا چند برابر ارزان شده و فروش خانه و زمين براي مهاجرت مقرون به صرفه نيست و به علاوه انتقال پول از طريق بانک آسان نيست و انتقال پول نقد در حجم زياد (با مسافر) به کشور ديگر هم مستلزم تحقيق و بررسي گمرک و ... کشور مقصد است.

افشاگری محمود احمدی نژاد: "زد و بند برای یک عده، امری عادی شده است" ـ " خواستند دو شرکت نفتی بدهیم و پول نگیریم تا انقلاب حفظ شود!"

منابع خبررسانی ازجمله ایسنا (یک خبرگزاری تهران) گزارش داده بودند که محمود احمدی‌نژاد [که 3 ماه و چند روز بعد دوره ریاست جمهور او پایان یافت] چهارم اردیبهشت 1392 = 24 اپریل 2013 درجریان دیدار از اصفهان در ادامه انتقادها و افشاگري های خود گفته بود: "زد و بند برای یک عده، امری عادی شده است". وی افزوده بود: "یکی از آقایان که خیلی به دولت بد و بیراه می‌گوید و هر روز به دولت تهمت می‌زند، یک دوره که فرصت گیرش آمد، از این فرصت استفاده کرد و 10 ـ 11 میلیارد بُرد. چهار ـ پنج سال است که دنبالش هستیم که آن را [پول را] بازگرداند، اما انگار نه انگار!، مبلغی کلان به رفیقش داده و او هم به‌ دنبال کاسبی رفته است!.".
طبق گزارش همان خبرگزاری، احمدی‌نژاد همچنین گفته بود: "یک آقای دیگر هم که نسبت به دولت خیلی تند است، یک‌بار پیش من آمد و بحث کرد که انقلاب باید حفاظت شود و نیاز به حزب است. این احزاب باید رقابت کنند تا انقلاب حفظ شود. پرسیدم که چگونه؟. او جواب داد که دو جناح داریم که برای فعالیت نیاز به پول و هزینه دارند. پرسیدم خب چه کار کنیم؟ که جواب داد دو شرکت نفتی را به آنها بدهیم و از آنان پول نگیریم تا انقلاب را حفظ کنند!.". به او گفتم همین را بنویس و به من بده. او نوشت و من الان نامه [نوشته او] را در خانه دارم.".
احمدی نژاد همچنین گفته بود که فهرستی 300 نفره از مفسدان اقتصادی را در «جیب» خود دارد که در نظر دارد آن را در فرصت مناسب منتشر کند. وی افزوده بود: ... البته اینها "خودشان، خودشان را لو خواهند داد.".

اشاره ها و سرنخهاي روز براي بررسي پژوهشگران

یک مقام دولت جمهوری اسلامی ایران با هشت شغل!

روزنامه کیهان وابسته به دفتر رهبری در صفحه دوم شماره 19629 خود (دوشنبه 6 ارديبهشت 1389) نوشته بود که ايرج نديمي نماینده مجلس ششم که خودرا «دوم خردادي» معرفي مي كرد معاون امور حقوقي و امور پارلمانیِ وزير صنايع منصوب شده است.
اين روزنامه گزارش خبرگزاري مِهر را درباره مشاغل نديمي نقل کرده بود. اين خبرگزاري سمت «معاونت حقوقي وزارت صنايع» را هشتمين پُست نديمي گزارش کرده و نوشته بود: "نديمي هم اكنون: 1 ـ مشاور معاونت امور مجلس رياست جمهوري، 2 ـ مشاور وزير صنايع و معادن، 3 ـ مشاور عالي اتاق تعاون ايران، 4 ـ مشاور ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، 5 ـ عضو هيئت مديره شركت ايران خودرو مازندران، 6 ـ عضو هيئت مديره شركت پتروشيمي بوعلي سينا، 7ـ عضو هيئت مديره شركت توسعه صنايع بهشهر و 8 ـ عضو هيئت مديره شركت مديريت صنعت قند توسعه صنايع بهشهر است.".
اصحاب نظر و مقامات دولتي در کشورهاي ديگر سرمقاله هاي کيهان را نظر جمهوري اسلامي تلقي و محاسبه مي کنند و منتظر اقدامات عملي تهران در آن راستا مي شوند. تا اواخر دهه 1980 چنين دقّت و محاسباتي روي سرمقاله هاي «پراودا» مي شد.

روزنامه کيهان: صدها مقام پیشین جمهوری اسلامی ایران مقیم کشورهای دیگر شده اند!

مطلب زیر از صفحه دوم شماره 19629 ـ دوشنبه 6 ارديبهشت 1389 ـ روزنامه کیهان وابسته به دفتر رهبری جمهوری اسلامی ایران نقل شده است:
    ... "محمد كرمي راد» عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در گفت و شنودی با شبكه خبر دانشجو همچنین گفت: نزديك 1500 نفر از افرادي كه در دولت هاي گذشته مسئوليت داشتند امروز مقيم خارج كشور هستند و 500 نفر از فرزندان اين قبيل مقامات به اسم تحصيل در انگلستان به سر مي برند.".
     کرمی راد همچنین گفت: 5 نفر از فرزندان يكي از مقامات در طول يك سال بيش از 20 بار به خارج از كشور تردّد کرده بودند.
    وي مهدي هاشمي [فرزند هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور پیشین و رئیس وقت مجلس تشخیص مصلت نظام جمهوری اسلامی] را از جمله كساني برشمرد كه از رانت موقعیت پدر خود سوءاستفاده مي كند.
    كرمي راد گفت: "مردم از قوه قضائيه توقع دارند در چالش هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي هيچ تبعيضي قائل نشود و مطابق اصول انقلابي و اسلامي عمل كند.".

ساير ملل

روزي كه زمين لرزه «تاشكَند» را ويران ساخت - نگاهي کوتاه به مسيري که اين شهر در طول تاريخ طي کرده است

بامداد 26 اپريل 1966 (پس از نيمه شب 25 اپريل و شب هنگام) زمين لرزه اي به شدت هفت و نيم ريشتر شهر تاريخي تاشكند در فرارود را ويران ساخت. اين شهر در سال 1219 ميلادي هم توسط خان مغولان (چنگيز) ويران شده بود.
    24 سده پيش در دامنه كوههاي گلستان، يك آبادي از استاندارد «دِه» در مقياس ايران دوران هخامنشي بزرگتر شد و به صورت «كَند» درآمد كه در پارسي به معناي شهر كوچك (تاون در زبان انگليسي) است و به تدريج شهري بزرگ شد.
     در قديم، نام اين شهر «چاچ» بود يا چاچكَند كه در آستانه قرون جديد و پس از مهاجرت شيباني ها (ازبك ها) به آنجا، آن را تاشكَند تلفظ كردند كه اتفاقا اسم با مسمايي بوده زيرا كه در زبان آنان، تاش يعني سنگ، و چاچكند در منطقه اي سنگلاخ واقع شده بود.
    اين شهر بيش از دو ميليون نفري كه در قرن نوزدهم وابسته به خان نشين «بخارا» بود در سال 1865 به تصرف روس ها درآمد كه از فرصتي كه ضعف نظامي و فتور قاجارها به دست داده بود استفاده كرده و وارد فرارود شده بودند (كه جغرافيون آمريكايي فرارود و نواحي شمالي و شمال شرقي آن سوي آن را آسياي مركزي شهرت داده اند!).
    دولت بلشويكي روسيه پس از پيدايشِ آثار بيدارشدنِ «ناسيوناليسم ايراني» ازخواب، با شتاب تمام همه منطقه فرارود را «تركستان اصطلاحا ترکستان روسيه» نام نهاد و تاشكند را پايتخت آن قرارداد كه بعدا آن را بر حسب منافع سياسي خود و اسما به چند جمهوري تقسيم كرد كه اين جمهوري ها در چارچوب همان خطوط و با همان مقامات منصوب مسکو، در آغاز دهه 1990 و فروپاشي شوروي اعلام استقلال كردند.
    «تاشكند» پس از قسمت بندي بلشويكي فرارود، پايتخت ازبكستان شد كه اين مقام را همچنان حفظ كرده است.

داستان خودكشي رودلف هِس که زمانی معاون هیتلر بود، در 92 سالگی

Hess

رودلف هس Hess، زماني معاون هيتلر، 26 اپريل 1895 به دنيا آمد و 17 آگوست 1987 در نود و دو سالگي! در «اشپاندائو» ـ زندان فاتحان آلمان ـ خودرا حلق آويز! كرد. وي سالها تنها زتداني اين زندان پُرهزينه بود كه در برلين قرار داشت.
هنوز به درستي روشن نيست كه يك زنداني با دهها مامور مراقب چگونه در 92 سالگي! موفق به دار زدن خود شده بود!. زندانبانان گفته بودند كه «هِس» قبلا هم چهار بار اقدام به خودكشي كرده بود (عذر بدتر از گناه!). وي به زندان ابد محكوم شده بود.
«هس» از 1941 كه با چتر از هواپيما در انگلستان فرود آمده بود تا به اين دولت پيشنهاد صلح دهد زنداني بود و با اينکه از زمان دستگير شدن، در جنگ مداخله نداشت به جرم ارتكاب جنايت جنگي محكوم شده بود. وي در دادگاه حاضر به ابراز ندامت نشده بود. «هس» در دهه 1920در زندان با هيتلر «هم ـ سِلّول» بود و هيتلر در همان جا كتاب خود ـ «ماموريت من» را به او ديكته كرده بود.

ریشه و مبتکر «زندان رفتن» برای کسب شهرت و جلب توجه و ورود به دنیای مشاهیر و ...

27 اپریل 1927 یک دادگاه آمریکا بانو «مائه وست Mae West» نمایشنامه نویس، طنزنگار، کمدین، بازیگر نمایش و فیلم و خواننده آواز را که با نوشتن یک نمایشنامه و بازی در نقشی از آن، متهم به مستهجن کاری Moral Charge شده بود و در دادگاه گفته شده بود که این کار او باعث گسترش فساد در جوانان می شود به 11 روز زندان قابل خرید محکوم کرد، ولی مائه با داشتن ثروت، حاضر به خرید زندان نشده بود و 11 روز در زندان بود. زندان رفتن او که در آن زمان 34 ساله بود تیتر اول روزنامه ها و خبر اول رادیوها شد و عکس او روی جلد مجلات قرار گرفت و او را بیش از پیش مشهور ساخت بگونه ای که فیلم های او بیش از هر فیلم دیگر تماشاگر داشت و همچنین نمایشگری های او و خریداران کتابهایش. او که در نیویورک، لس آنجلس و لندن فعالیت هنری و نویسندگی و خوانندگی داشت 87 سال عُمر کرد و 70 سال هنرنمایی و نویسندگی و از منتقدین سانسور فیلم ها و نمایشنامه ها بود که بدست فیلمسازان و اصحاب کمپانی های مربوط صورت می گرفت و انتقادهای خودرا تلویزیونی و در برنامه های رادیویی مطرح می ساخت. او که 22 نوامبر 1980 درگذشت در ردیف 15 بازیگر و نمایشنامه نویس بنام قرار گرفته است.

Mae West در جوانی

تفسیرنگاران و پس از آنان تاریخ نویسان، «زندان رفتن برای مشهورشدن و دنباله رو یافتن و بعضا به هدف و مقام رسیدن» را با 11 روز زندان رفتن مائه و ابتکار او می دانند که در قرن 21 وسعت بیشتری یافته بویژه در میان فعالان سیاسی ردیف پایین و میانه. تفسیرنگاران و تاریخ نویسان نمونه های متعدد بدست داده اند که یک فرد معمولی با دستگیرشدن در یک تظاهرات و بزندان افتادن و رسانه ای شدن وارد باشگاه سیاسیون شده و به قدرت رسیده است که «شهرت نوعی قدرت است» و همچنین ژورنالیست ها و عمدتا کاریکاتوریست ها و طنز نویس ها. یک تاریخ نگار اسپانیایی زبانِ آمریکای لاتین در کتاب تألیف سال 2021 خود نام دهها سیاستمدار و صاحبمقام را بمیان آورده که با زندانی سیاسی شدن، به آن شهرت و قدرت رسیده اند و به همین گونه نویسندگان و هنرمندان. او نیز این طرز به شهرت و قدرت رسیدن را ابتکار «مائه وست» خوانده است و این جمله از این مورخ است: زندان، فعال سیاسی را تا رهبر جنبش مربوط شدن و ... پیش می برَد.

درباره برکناري مك آرتور ـ استقبال بي مانند آمريکاييان از او پس از برکناري و بازگشت به ميهن

26 اپريل1951، هشت ماه پس از آغاز جنگ كره و بعد از چند پيروزي شمالی هایِ كمونيست و ورود داوطلبان چيني به خاك كره براي كمك به شمالي ها و دلايل ديگر، برکناري ژنرال مك آرتور سرفرمانده نيروهاي مسلح آمريکا در خاور دور از همه سمت هاي نظامي اش عملا تکميل شد و «ژنرال ريجوي» جاي او را گرفت. هري ترومن رئيس جمهوري وقت يازدهم اپريل دستور اين عزل و نصب را داده بود و به آمريکاييان که به مک آرتور علاقه داشتند تفهيم کرده بود که به دستورها و اندرزهاي او توجه نمي کند و اشاره کرده بود که مک آرتور تمايل به گسترش جنگ کره به قلمرو دولت پکن دارد که احتمالا به بمباران اتمي آن شهر و یا یک نقطه دیگر چین خواهد انجاميد و اين، يک اشتباه بزرگ است، زيرا که سلاح اتمي از انحصار آمريکا خارج شده و مسکو (متحد پکن) نيز چنين سلاحهايي را دارد. به علاوه، طبق قانون اساسي آمريکا، رئيس جمهوري فرمانده کل نيروهاي مسلح اين کشور است و تصميمات استراتژيک نظامي با اوست، نَه مک آرتور.
    در طول دو هفته اي که از صدور دستور عزل مک آرتورِ پنج ستاره گذشته بود، اين رويداد خبر اول رسانه هاي آمريکا و موضوع بحث و تفسير جهانيان شده بود.
     اين اقدام دلايل متعدد داشت، ولي سعي براين بود كه رنگ سياسي به آن بدهند و بگويند كه چون مك آتور علنا از ايجاد جبهه ديگري برضد پکن (ازناحيه تايوان) سخن گفته و اشاره به احتمال بکار بردن سلاح اتمي كرده و جّو متشنّجي به وجود آورده بود مصلحت بر تعويض او بود. مك آتور درجريان جنگ با ژاپن سرفرمانده نيروهاي آمريكا بود. وي پس از تسليم شدن ژاپن، آن را به اشغال در آورد و در تنظيم يك قانون اساسي براي ژاپن اِعمال نظر كرد و ....
    به رغم برکناري، هنگام بازگشت مك آرتور از خاور دور به آمريكا استقبال بي نظيري از او به عمل آمد. چنين استقبال ميليوني در تاريخ آمريکا کم سابقه بود.

تاييد بکاربردن کلرين در جنگ جهاني اول ـ گاز سمي (سلاح شيمايي) جنگ افزاري تازه در آن جنگ

بكار بردن گاز سمي به عنوان يك جنگ افزار از 1915 و دومين سال جنگ جهاني اول و معروف به جنگ اروپايي ها معمول شده است. 26 اپريل (روزي چون امروز) رسما تاييد شد كه آلماني ها از چهار روز پيش از آن ــ 22 اپريل 1915ـ در جبهه غرب (بلژيک) از اين نوع سلاح بر ضد نيروهاي طرف مقابل بكار برده بودند. آلماني ها قبلا اين سلاح را در جبهه شرق تجربه كرده و بر ضد نظاميان روس بكار برده بودند. اين سلاح در آن زمان (دومين سال جنگ جهاني اول)، چيزي جز «كلرين» نبود كه يا به سوي سربازان طرف ديگر (دشمن) پُمپ، و يا به صورت گلوله پرتاب مي شد. پمپ كردن آن هنگام وزش باد امكان نداشت زيرا كه به نظاميان خودي هم آسيب مي زد.
با اينكه از آن پس، نشست هاي جهاني متعدد برضد سلاحهاي شيمايي تشكيل شده و ميثاق هايي به امضاء رسيده است، هنوز از اين نوع جنگ افزار (شيميايي و بيولوژيك) در زرادخانه شماري از كشورها، يافت مي شود و بارها گزارش از بکاربرده شدن آن انتشار يافته است.

سربازان انگليسي در اپريل 1915پس از اين كه با گاز كلرين مورد حمله قرار گرفته بودند. اين عكس نشان مي دهد که نظاميان پس از هدف حمله قرار گرفتن دچار مشكلات جسماني شده و نظم خود را از دست داده و نمي دانند كه چه بكنند

سربازان جبهه غرب پس از اطلاع ازبكار رفتن گاز سمي به عنوان جنگ افزار در اپريل 1915 ( دومين سال از جنگ جهاني اول ) باوسائلي كه در اختيار داشتند ازجمله ماسكهاي ابتدايي و دست ساز از خود محافطت مي كنند و در سنگرهاي خندقي آماده دفاع از خود هستند.

26 اپريل 2003، روزي که جمهوري خلق كره اعلام کرد داراي سلاح هسته اي شده است

جمهوري خلق كره 26 اپريل 2003 رسما اشاره كرد كه در زرّادخانه خود داراي سلاح اتمي است و با اين عمل، دولت هايي را كه مي كوشيدند آن دولت را از توليد چنين جنگ افزاري بازدارند در برابر كار انجام شده قرارداد و وزيرامور خارجه وقت آمريكا در نخستين واكنش خود گفت كه كره شمالي نمي تواند آمريكا را بترساند و باج خواهي كند. در سال 1954 و در همين روز (26 اپريل) کنفرانس ژنو با مشارکت قدرت هاي وقت براي حل مسئله کره آغاز بکار کرده بود که پس از 3 ماه گفتگو تنها موفق به برقراري آتش بس شد ـ آتش بسي که هنوز ادامه دارد و به حل مسئله و حتي ترک مخاصمه نيانجاميده است.
     مدت ها بود كه احنمال داده مي شد كره شمالي داراي سلاح هسته اي و يا در آستانه توليد اين نوع سلاح باشد.
     از زمان تاييد شدن ساخت سلاح اتمي در کره شمالي، دولت آمريکا به تلاش ناموفق خود مبني بر وادارکردن آن دولت به متوقف ساختن توليد اين سلاح و قطع فعاليت خود در اين زمينه ادامه مي دهد و ....
     طبق آمار منتشره در اپریل 2010، کره شمالی دارای بیش از 9 بمب اتمی است. گفته شده است که ممکن است موشک های بالیستیک آن کشور بتوانند این بمب ها را به آلاسکا و غرب ایالات متحده (کاليفرنيا، استيت واشنگتن و اُرُگون) برسانند. همچنين گفته شده است که کره شمالي با بمب هاي اتمي خود مي تواند ژاپن و کره جنوبي را نابود کند ولي مقامات کره شمالي گفته اند که اين دولت درصدد نابودي برادران خود در کره جنوبي بر نخوامد آمد و تقسيم شبه جزيزه کره به دو کشور، سياستِ پاره اي از قدرت هاي وقت بويژه آمريکا بوده و واقعيت اصولي ندارد.
    کره شمالي تا سال 2013 سه آزمايش اتمي انجام داده بود.

تاريخ از نگاهي به تصوير

تصويرهايي از راي دهندگان تهران در دور دوم انتخابات پارلماني (ششم ارديبهشت 1387)

شنبه 26 اپريل 2008 برخي از شبكه هاي تلويزيوني آمريكا دركنار گزارش دور دوم انتخابات پارلماني جمهوري اسلامي ايران كه 25 اپريل (ششم ارديبهشت 1387) انجام شده بود عكس هايي را كه در زير آمده است به نقل از آژانس فرانس پرس (خبرگزاري فرانسه) پخش كرده بودند. گويا رسانه هاي اروپايي نيز چنين كرده بودند. بعضي از رسانه هاي اروپا اين عكس ها را در اديشن آنلاين خود قرارداده بودند. رسانه هاي غرب از قول وزير كشور جمهوري اسلامي كه اشاره شده بود بزودي اين سمت را ترك خواهد كرد گزارش كرده بودند كه در دور دوم انتخابات آن دوره، هفتاد درصد كرسي ها به اصولگرايان، 16 درصد به اصلاح طلبان و 14 درصد به نامزدهاي مستقل (منفردان) تعلق يافته بود. دور اول انتخابات آن دوره در 14 مارس 2007 (24 اسفند 1386) انجام شده بود. مجلس شوراي اسلامي (پارلمان جمهوري اسلامي ايران) داراي 290 كرسي است كه در آن تاريخ هنوز تكليف سه كرسي آن روشن نشده بود.

برخي ديگر از رويدادهاي 26 آوريل

680: مرگ معاويه ابي سُفيان مؤسس خليفه گري امويون (امويه ـ امويان) در اين روز از ماه ميلادي و در 78 سالگي اتفاق افتاد.

1607: نخستين انگليسي هايي كه با كشتي به آمريكاي شمالي رسيده بودند در منطقه اي كه نامش را «كيپ هنري Cape Henry» گذاشتند از كشتي پياده شدند. كيپ هنري در گوشه جنوبيِ وروديِ خليج چساپيکChesapeake و در محله شمال شرقي شهر ويرجينيابيچ در استيت مشترک المنافع ويرجينيا واقع است. در گوشه شمالي اين ورودي از اقيانوس اطلس به خليج چساپيک، دماغه کيپ چارلز واقع شده است. نام دو پسر جيمز اول پادشاه وقت انگليس بر اين دو دماغه گذارده شده است.
     در کنار دماغه هِنري (کيپ هنري Cape Henry) يک پارک عمومي بزرگ و يک پادگان ارتش آمريکا به نام فورت ستوريFort Story تاسيس شده است.
    در چند کيلومتري غرب کيپ هنري، يک پايگاه تفنگداران دريايي آمريکا با کشتي هاي انتقال و ناو هليکوپتربَر و در غرب اين پايگاه، پايگاه دريايي نورفک واقع شده است که بزرگترين پايگاه دريايي جهان بشمار مي رود زيراکه داراي دهها ناوهواپيمابر، زيردريايي، زرمناو، ناوشکن و ناوچه است و بعضا اتمي.

1711: سپكتيتور Spectator كه گفته مي شود نخستين مجله جهان به زبان انگليسي است نخستين شماره خود را منتشر كرد و جوزف اديسون نخستين ناشر آن در سرمقاله اش نوشت كه مي خواهد آموزگار همه مردم باشد. از همين رو مهمترين وظيفه جرايد «آموزش عمومي» شناخته شده است.

1755: نخستين دانشگاه روسيه در مسكو تاسيس شد.

1802: ژنرال ناپلئون بناپارت که به نام نجات انقلاب فرانسه از دست افراطیون و ندانمکاران، زمام امور اين کشور را به دست گرفته بود در این روز و دو سال پیش از امپراتور شدن، اعلامیه عفو عمومی صادر کرد و همه فرانسویان و عمدتا فرارکردگان از کشور به استثنای هزار نفر مشمول آن قرار گرفتند و به وطن بازگشتند و یا اینکه از مخفیگاه خارج شدند و زندگی عادی در پیش گرفتند. به این عده در طول انقلاب برچسب ضد انقلاب، خیانت و … زده شده بود و دارای پرونده اتهامی بودند. همین اعلامیه عفو عمومی عامل بازگشت نظم و وضعیت عادی به فرانسه شد و این کشور باردیگر در مسیر پیشرفت قرار گرفت.

1865: John W. Booth هنرپيشه 27 ساله اي که ابراهام لينکن رئيس جمهوري آمريکا را در تئاتر فورد در شهر واشنگتن ترور کرده و دست به فرار زده بود در اين روز در شمال غربي استيتِ مشترک المنافع ويرجينيا و يکصد کيلومتري غرب شهر واشنگتن به دست نظامياني که در جستجويش بودند کشته شد. جان در يک انبار توتون پنهان شده بود و چون حاضر به تسليم شدن نبود، نظاميان انبار را آتش زدند، وي بيرون آمد و دست به تيراندازي زد که کشته شد. جان از هواداران کنفدراسيون آمريکا (جنوبي ها) بود که از شمالي ها (فدراسيوني ها) شکست خورده بودند. جان با قتل لينکن خواسته بود که انتقام بگيرد.

John Booth

1828: روسيه برسر كشتار يونانيان به عثماني اعلان جنگ داد.

1914: دبليو. اج. كارير دستگاه اِركونديشن (هواخنك كن) را كه اختراع كرده بود به ثبت داد.

1929: براي نخستين بار يك هواپيماي مسافربر فاصله انگلستان تا هند را بدون توقفِ میان راه طي كرد.

1951: شش سال پس از جنگ جهاني دوم، آمریکا با ژاپن پيمان صلح امضاء كرد و ژاپن حاكميت خودرا باز يافت. بعدا ميان دو كشور يك قرارداد امنيت مشترك امضاء شد (بمانند قرارداد آمریکا با عراق در قرن 21).

1964: تانگانیکا و زنگبار با هم یکی شدند و جمهوری آفریقایی تانزانیا را تشکیل دادند.

1968: دانشجويان آمريكايي مخالف جنگ ويتنام ساختمان اداري دانشگاه دولتي اهايو را اشغال كردند.

1970: بيش از دويست هزار آمريكايي مخالف جنگ ويتنام در شهر هفتصد هزار نفري واشنگتن راهپيمايي كردند.

1989: يک رشته گردباد (تورنِيدو) در بنگلادش به مرگ بيش از 1300 و آسيب جسماني ديدن بيش از 12 هزار نفر و تخريب 80 هزار خانه و کُلبه انجاميد.

2003: كاهش علاقه به مسافرت باهواپيما؛ نخست به خاطر ترس از تروريسم، بعدا ... و در چند ماه اول سال 2006 بيماري ذات الريه ناشناخته «سارس» شركتهاي هواپيمايي آمريكا را در مضيقه مالي شديد قرارداده بود. آمريكن ارلاينز 26 اپريل 2003 اعلام داشت كه در سه ماه اول اين سال يك ميليارد و 40 ميليون دلار از دست داده بود. این وضعیت در سال های 2020 و 2021 بر اثر شیوع نوع دیگر سارس (کووید ـ 19) تکرار شده است.

2005: دولت سوریه به خواست سازمان ملل، نیروهای نظامی خود را از لبنان بیرون بُرد. این نیروها از زمان جنگ های داخلی لبنان به مدت 29 سال در این کشور بودند. ترور رفیق حریری نخست وزیر لبنان بر میزان فشارهای بین المللی به سوریه که نظامیان خود را از لبنان خارج سازد افزوده بود. چند سال بعد، سوریه ـ خود با جنگ داخلی رو به رو شد که پس از حدود ده سال از شدت آن کاسته شده است.

براي اطلاع

روزنامک

اِدیشن(نسخه) آنلاین مجله جهانی «روزنامک» که به شماره ثبت 25178/92 ثبت شده است حاوی «دستچینِ رویدادهای روز و گذشته - تاريخ» و چشم انداز فردا از دیدگاه اصحاب نظر و شخص ناشراست.
همچنین نظرات، تجربه، مشاهدات و خاطرات (کارنامک) نوشیروان کیهانی زاده ـ روزنامه نگار و تاریخ نویس 78 ساله ـ با هدف ارتقاء دانش مخاطبان، سطح آگاهی ها و مدنیّت برای داشتن دنیایی بهتر و کمک فرهنگی به کاهش مسائل جوامع، بشریّت و پیشگیری از اشتباه با این شعار: توانایی محصول دانایی است و «دانستن» حق انسان.
«روزنامک» که از نوامبر 2003 (21 آبان 1982) به صورت یک وبسایت، با هدف آموزش عمومی و خبر و نظررسانی ایجاد شده بود. شماره یکم نسخه چاپی روزنامک نيز در اپريل 2014 (ارديبهشت 1393) در تهران منتشر شد و انتشار آن ادامه يافته است.

نسخه آنلاين: www.rooznamak.com

نسخه چاپی: www.rooznamak-magazine.com

مطالعه اين سايت و نقل مطالب آن با ذكر ماخذ (نشاني کامل سايت و نام مولف آن) آزاد است، مگر براي روزنامه هاي متعلق به دولت و دستگاههاي دولتي؛ زيرا كه مولف اين سايت اكيدا «روزنامه نگاري» را كار دولت نمي داند. روزنامه عمومي به عنوان قوه چهارم دمكراسي بايد كاملا مستقل از دولت و سازمانهاي عمومي باشد تا بتواند رسالت شريف خود را به انجام برساند.

تماس با مولف:

editor (a) iranianshistoryonthisday.com
n.keihanizadeh (a) gmail.com