Iranians History on This Day
روز و ماه خورشيدي و يا ميلادي مورد نظر را انتخاب و كليد مشاهده را فشار دهيد
ميلادي
   خورشيدي

 
25 آوريل
 
جستجو:
 
 


 هديه مولف

اين سايت مستقل و بدون كوچكترين وابستگي؛ هديه ناچيز مولف كوچك آن به همه ايرانيان، ايراني تبارها و پارسي زبانان است كه ايشان را از جان عزيزتر دارد ؛ و خدمتي است ميهني و آموزشي كه خدمت به ميهن و هموطنان تكليف و فريضه است كه بايد شريف و خلل ناپذير باشد و در راه انجام تكاليف ميهني نياز به حمايت مادي احدي نبايد باشد، و نخواهد بود. انتخاب موارد براي نگارش و عرضه در سايت نظرشخص مولف است.
 

  










   لينک به اين صفحه  

مهمترين رويدادهاي ايران و جهان در طول تاريخ در اين روز 25 آوريل
ايران
روزی که با کمک های استراتژیک ایران به اسپارت، جنگهای پلوپونِز پایان یافت ـ نخستین تحریم اقتصادی جهان ـ لیساندر و کتزیاس
25 اپریل 404 سال پیش از میلاد دریاسالار اسپارت؛ Lysander با کمک مالی و استراتژیک امپراتوری ایران ـ اَبَرقدرت وقت جهان، که اتحادیه Delian به ریاست آتن را محاصره دریایی کرده و آن را در قفس انداخته بود بر این اتحادیه پیروز شد و با تسلیم شدن آتن به او، جنگ های پلوپونز پایان یافت. مورخان این پیروزی را به پای ایران نوشته اند که آتن را تحریم اقتصادی کرده بود و مانع واردات غلّه به آن «کشور ـ شهر» می شد. داریوش دوم پادشاه وقت ایران از طریق کوروش جوان ـ Cyrus the Younger حکمران آناتولیا (ترکیه امروز)، لِوانت (سوریه و لبنان امروز) و متصرفات اروپایی و مدیترانه ای ایران ازجمله جزیره قبرس به اسپارت کمک می رساند و در بنادر صور و صیدا (لبنان) برایشان به رایگان کشتی جنگی می ساخت.
    کوروش جوان به شاه (داریوش دوم که 19 سال پادشاهی کرد) گزارش داده بود که در وفاداری دریاسالار لیساندِر (لیزاندر) به ایران تردید ندارد و شاه براین اساس، عنوان ساتراپ (استاندار) به این دریاسالار داد.
    پس از درگذشت داریوش دوم، اردشیر دوم برجای او نشست که کوروش جوان پادشاهی اورا تأیید نکرد و ایران دچار جنگ نوعی داخلی شد که با کشته شدن کوروش جوان در این جنگ، مسئله پایان یافت. گزنفون شرح این جنگ را نوشته است.
    داریوش دوم Ctesias پزشک یونانی متولّد آناتولیای جنوب غربی (ترکیه امروز) رابرای درمان بیماری زنش، بانو پریسا به پایتخت دعوت کرده بود. کتسیاس (کتزیاس) که استعداد تحقیق و نوشتن داشت ضمن گردشی به دور ایران، تاریخ و وضعیت روز امپراتوری ایران را در چند جلد زیر عنوان Persica نوشت و نیز یک کتاب معروف که هنوز الگو است تحت عنوان «ایندیکا» که در آن روش مالیات گرفتن دولت ایران از سرزمین های هند که در قلمرو ایران بودند تشریح شده است و نیز تعریف مالیات و تعرفه آن از دید دولت ایران.
    
Lysander دریاسالار اسپارتی و دوست ایران
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
خواستگاري وليعهد وقت از فوزيه خواهر ملک فاروق ـ معمای ازدواج های شاه
فوزيه
دربار سلطنتی ایران پنجم اردیبهشت 1317 (در آن سال مصادف با 25 اپریل 1938) اعلام کرد که خواستگاری ولیعهد وقت (محمدرضا پهلوی) از فوزیه شاهزاده خانم مصری (خواهر ملک فاروق) پذیرفته شده و بزودی نخست وزیر ایران در صدر هیاتی برای فراهم ساختن مقدمات کار و تعیین روز عقدکنان به قاهره خواهد رفت. این هیات 9 روز بعد عازم مصر شد. محمدرضا پهلوی پنجم اسفند (ده ماه بعد) برای عقد نکاح و آوردن عروس، با کشتی جنگی رهسپار قاهره شد. عقد نكاح، 24 اسفند انجام شد و محصول این ازدواج که دیری نپایید یک دختر به نام شهناز بود. عوام الناس ایرانی فوزیه را جاسوس خارجی در دربار ایران می پنداشتند! و به باور آنان، انگليسي ها عامل اين وصلت بودند! زیرا که مصر وابسته به انگلستان بود. معمّاي اين ازدواج، تا دهها سال در ذهن ايرانيان باقي مانده بود مخصوصا که ازدواج بعدي شاه که فرزند بوجود نياورد، يک دهه بعد صورت گرفت و ازدواج سوم يک دهه! پس از آن؛ حال آنکه هدف نخست، نگراني و مشغله يک شاه و هر رهبر ديگر بايد داشتن يک «جانشين بالقوه» براي خود باشد تا برنامه ها، سياست ها و مسير ادامه يابد.
    پس از اشغال نظامي ايران در شهریور 1320، از برخي از رجال ايراني هوادار آلمان که بازداشت و تبعيد شده بودند نقل شده است که گفته بودند: لندن از آن بيم داشت که اگر وليعهد وقت با يک شاهزاده خانم افغان ازدواج کند، دو کشور متحد و به گونه اي بارديگر يکپارچه شوند و دهها ميليون پاتان (پشتون = پختون) هند غربي (پاکستان امروز) را به آن اتحاديه بکشانند که خلاف سياست قديمي انگلستان بود و چنانچه با دختر يکي از بزرگان ايران پيوند مزاوجت مي بست، بعدا مقامات ارشد اداری از دست عوامل قديمي انگلستان خارج و به اين خانواده سپرده مي شد که اين هم به زيان انگلستان بود که مي خواست ايران را در چنگ داشته باشد. ازدواج با دختر يک ژنرال، در صورت وقوع هر ناآرامي و شورش احتمال کودتا مي رفت. ازدواج وليعهد وقت با يک شاهزاده خانم اروپايي و يا دختر يکي از معاريف آن قاره نيز به مدرنيزه شدن ايران کمک مي کرد که لندن خواهان آن هم نبود؛ لذا عوامل لندن موضوع ازدواج با فوزيه را مطرح کردند که خاندان او در دست انگلستان بودند. خانواده آلبانيايي تبار فوزيه از آغاز قرن نوزدهم (زمان محمدعلي پاشا) تا کودتاي ژنرال نجيب (اوايل دهه 1950) در مصر سلطنت داشتند.
     شاه مدتها پس از طلاق فوزیه در بهمن 1329 با ثریا اسفندیاری بختیاری ازدواج کرد و برغم اطلاع از عقیم بودن وی، تا بهمن 1336 با او زندگی کرد. در آبان 1339 هجری خورشیدی (و خیلی دیر) از همسر سوم (که در 1338 با او ازدواج کرده بود) دارای پسر شد. به باور برخی از مورخان، داشتن ولیعهد از تکالیف یک پادشاه است و اگر محمدرضاشاه پهلوی در این کار مسامحه نکرده بود و دست کم در دهه 1320 (1940میلادی) دارای پسر و ولیعهد شده بود، می توانست در 1973 که مشخص شد به سرطان مبتلاست، این بیماری را اعلام و به موقع تفویض اختیارات می کرد و .... (پسر او ـ رضا پهلوي در 1973 که ابتلاء شاه به بيماري سرطان تاييد شده بود 14 ساله بود و نوجوان).
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
سالروز تاسیس رادیو ایران با مروری کوتاه از ايجاد صدا و سيما تا اخراج قديمي ها بدون پرداخت غرامت بيکاري
پنجم ارديبهشت 1319 (25 اپریل 1940) راديو تهران در محل بی سیم پهلوی (باغ بی سیم ـ خیابان شمیران ـ چهارراه سید خندان و در آن زمان خارج از تهران) و با استفاده از دو فرستنده 20 كيلو واتي و دو كيلو واتي موجود ويژه ارسال تلگرام آغاز بكار كرد و سه بار در شبانه روز به فاصله هشت ساعت از هم، اخبار داخله و خارجه و تفسیرهای مربوط را پخش می کرد. . از آنجاکه نوار ضبط صوت ساخته نشده بود برنامه هاي راديو تهران ـ از موسیقی تا گفتار و نمایش به صورت زنده پخش می شد و ابتکاری بود، نه اقتباس از کشورهای دیگر. اعضای ارکستر عمدتا درجه داران موزیک ارتش بودند. اخبار در شهر و در سازمان خبرگزاري پارس (جنب ساختمان وزارت امور خارجه) در دو نسخه تهيه و به دو موتوسيكلت سوار جداگانه داده مي شد تا اگر فرضا يكي از آنان ضمن راه (تهران به بي سيم پهلوی) دچار حادثه غير مترقبه شود، ديگري به موقع، اخبار را به دست گويندگان برساند. خبرگزاري پارس كه در تابستان 1934 (1313 هجري خورشيدي) طبق الگوي خبرگزاري آناتولي (تركيه) تاسيس شده و وابسته به وزارت امور خارجه بود بعدا به سازمان انتشارات و تبليغات كشور (وزارت ارشاد فعلي) كه راديو يكي از موسسات آن بود ضميمه شد. رشد و پیشرفت رادیو ایران و خبرگزاری پارس در زمان مدیریت و وزارت نصرت الله معینیان روزنامه نگار معروف صورت گرفت.
     در اجرای يك قانون مصوب، راديوها و تلويزيون غير دولتي از سال 1350 (1971) به تلويزيون ملي ملحق و سازمان ملّي راديو تلويزيون (صدا و سيماي ايران) به وجود آمد و خود، به تاسيس خبرگزاري مستقل دست زد كه بعدا واحد مركزي خبر نام گرفت و بیشتر سازمانهای رادیو از ميدان ارگ به خيابان جام جم منتقل شد.
     قراربود که هر برنامه سازمان رادیو تلویزیون همانند رادیو سابق دارای شورا (شوراي برنامه مرکب از کارشناسان و اهل تجربه) باشد و این شوراها مطالب برنامه و هرگونه تغییری را قبلا بررسی و تصویب کند و جمع این شوراها و یا شورای مرکب از نمایندگان آنها بر سازمان و برنامه های رادیو تلویزیون که یک سازمان ملّی است نظارت داشته باشد که چنین نشد و چون مدیر عامل این سازمان در هفت سال نخست از وابستگان دربار بود، از این بابت مورد اعتراض علنی قرار نگرفت. مسعود برزین آخرین مدیرعامل سازمان رادیو تلویزیون ملّی ایران نه تنها تصمیم به اجرای روال شورایی برنامه ها گرفت بلکه در نظر داشت که شورای کل سازمان رادیو تلویزیون، انتخابی (همانند شوراهای شهر) باشد، نیمی از اعضاء با رای مخاطبان و نیم دیگر از کارشناسان و اهل حرفه با رای این جماعت، که پیروزی انقلاب انجام این کار را متوقف ساخت و بسیاری از کارکنان حرفه ای این سازمان نیز برکنار شدند. ساختمان راديو تلويزيون دولتي (صدا و سيما) پس از پيروزي انقلاب به دست کمونيست ها افتاده بود و اينان بودند که کارکنان قديمي را به سازمان راديو تلويزيون (ساختمان جام جم) راه ندادند و تلاش قطب زاده مدير عامل بعدي هم به دليل ايجاد يک کميته انقلاب در راديوتلويزيون مرکب از شرکت کنندگان در انقلاب، نه اهل حرفه، مانع از حل مسئله شد. به اخراج شدگان غرامت بيکاري هم پرداخت نشد (ندادن غرامت اخراج از کار، در کشوري که به اتباع يارالنه نقدي داده مي شود!). در اوايل دهه 1370 محمد هاشمي مدير عامل وقت برخي از کارکنان قديمي را که به او مراجعه کرده بودند بکار گرفت.
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
زمین لرزه لار
چهارم اردیبهشت 1339 دو زلزله متوالی به فاصله 4 ساعت شهر لار، بخشها و روستاهای آن از جمله گراش را ویران ساخت و صدها تن را کشت. زمین لرزه نخست، ساعت چهار بعد از ظهر روی داد و زمین لرزه بعدی ساعت هشت شب. تعدّد زلزله در سال جاری میلادی (سال 2010) نسبت به سالهای گذشته بیشتر بوده است.
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
روزی که شاه تظاهرات را حق مردم اعلام کرد و با بیان آن، «اعتراض» به «انقلاب» تبدیل شد و ...
پنجم اردیبهشت 1357 (25 اپریل 1978 ـ سال انقلاب) شاه (پهلوی دوم) ناگهان و بگونه ای غیرمنتظره اظهارداشت که از وقوع تظاهرات و اغتشاشات در کشور ناراحت نشده است، اعطای آزادی راهی است که خود او برگزیده است و حتی الامکان از آن راه بازنخواهد گشت، تظاهرات و اعتراض در دانشگاهها هم اقتضای طبیعت دانشجویی و جوانی است، بگذارید حرف شان را بزنند و .... در آن زمان در شهرهای مختلف و دانشگاهها ـ به صورت روزانه ـ تظاهرات و اعتراض به برخی عملکردهای دولت و نزدیکان شاه برقرار بود.
    همان روز، محافل نزدیک به دولت در تهران گفته بودند که شاه با بیان این جملات صریح همه مقامات [مقامات وقت]، پلیس و نظامیان را غافلگیر کرد، بسیاری از حساب ها، پیش بینی ها و شنیده ها ابطال شد و باید منتظر واکنش مخالفان بود که احتمالا تعبیر بر ضعف او خواهند کرد و ادامه اعتراض ها و راهپیمایی و احتمالا تشدید و گسترش آنها قابل پیش بینی است. [پیش بینی این محافل تحقق یافت؛ تظاهرات و اعتراض های خیابانی به تدریج گسترش یافت، به انقلاب تبدیل شد و شاه اجبارا کشوررا ترک گفت ـ رفتنی که بازگشتن نداشت.].
    قبلا گفته شده بود که سه پیشنهاد برای پایان یافتن تظاهرات و راهپیمایی ها که از هفته ها پیش از آن ادامه داشت، از سوی سه دسته از مشاوران و مقامات به شاه داده شده بود، از این قرار:
    ـ اعلام حالت فوق العاده و حتی حالت جنگ در کشور زیراکه اسلحه و مربّی چریک وارد ایران شده و چند دولت ـ ازجمله سه دولت دوست ـ از تظاهرات و خواست اصلاحات جانبداری می کنند و صدام حسین در عراق سرگرم انجام توطئه از نوع سرد است. با اعلام چنین وضعیتی (حالت اضطراری و جنگ)، حقوق و آزادی های مندرج در قانون اساسی به حالت تعلیق در می آید و حکومت به نظامیان، و محاکمات به دیوان حَرب سپرده می شود و ... و برای اجرای این حالت فوق العاده، سربازان وظیفه منقضی خدمت تا چند دوره به زیر پرچم احضار شوند و با این کار از شمار شرکت کنندگان در تظاهرات هم کاسته می شود.
    ـ انحلال مجلسین (پارلمان) و انجام انتخابات به تمام معنا آزاد و گزینش رئیس دولت (نخست وزیر) به تصمیم پارلمان منتخب و سپردن حل مسائل به این دولت.
    ـ دعوت از یکی از مشاهیر سیاسی لیبرال ـ دمکرات (مصدقی ها) به تشکیل دولت و سپردن حل مسائل به او.
    اظهارات شاه در زماني انتشار يافت که علاوه بر تظاهرات و راهپيمايي ها، خرابکاري هم آغاز شده بود و گاهي بر اثر قطع کابل هاي انتقال برق به تهران، جريان برق تمامی پایتخت و یا برخي محله هاي شهر قطع مي شد.
    به باور برخی از اصحاب نظر، شاه با اظهارات خود که در صفحات اول روزنامه های تهران مورخ 5 اردیبهشت ماه 1357 درج شد عملا برتظاهرات صِحه گذارد، مسیر آتی خود او تعیین شد، تظاهرات ادامه یافت و به اعتصابات و انقلاب انجامید. شاه که با اظهارات خود درجه جرأت مخالفان را بالا بُرد و از همان روز باعث تشدید تظاهرات شد، [با توجه به 3 پیشنهادی که اواخر فروردین ماه به او شده بود] هفت ماه بعد راه نظامی کردن دولت و سه ماه پس از آن راه سپردن دولت به مصدقی هارا به اجرا گذارد که دیگر ـ خیلی دیر شده بود، نه در داخل دوست آنچنانی برایش باقی مانده بود و نه در خارج و ....
    پنجم اردیبهشت 1357 که شاه تلویحا تظاهرات را حق مردم دانست مصادف با روزی است که در سال 1317 (40 سال پیش از آن) خاندان سلطنتی مصر با خواستگاری او از شاهزاده خانم فوزیه موافقت کرده بود. یک روزنامه نگار مصری در اپریل 1978 (سال انقلاب ایران) ضمن اشاره به این رویداد مندرج در روزشمارهای تاریخ (کرونیکل ها) و وضعیت آشفته ایران، ضعف دورنگری شاه را پیش کشیده و نوشته بود که نخستین دغدغه یک شاه باید داشتن ولیعهد و حفظ تداوم باشد که پهلوی دوم به آن واقعیت توجه نکرد، زن نخست او پسر نیاورد، چندین سال صبر کرد و با ثریا ازدواج کرد که او هم عقیم بود. سالها با این زن عقیم بسربُرد و 10 سال بعد (20 سال پس از ازدواج اول) تازه به واقعیت امر پی بُرد، با فرح دیبا ازدواج کرد و دارای پسر شد که تقریبا دیر شده بود. اگر اینک (سال 1357هجری) یک ولیعهد سی و چند ساله داشت به راحتی و آرامی کنار می رفت و مسائل با تراضی طرفین پایان می یافت.
    چند مفسّر اروپایی بویژه مفسّران آلمانی (که شاه تحمل تظاهرات را در دیدار با روزنامه نگاران آلمانی مطرح کرده بود) بعدا و پس از گسترش تظاهرات و تبدیل شدن به انقلاب در تفسیر اوضاع با نقل اظهارات پنجم اردیبهشت 1357 پهلوی دوم و اظهارنظرهای پژوهشگران و حقیقت یابان دو قرن گذشته درباره خصلت های ایرانی ازجمله سِر جان ملکم انگلیسی نوشته بودند که شاه روانشناسی ایرانیان، رفتار و واکنش های آنان را نشناخته است [نشناخته بود]. روانشناسی ایرانیان که 14 قرن در معرض تهاجم و زیر حکومت عرب، و اقوام آلتائیک قرارداشتند ـ که آلتائیک ها دارای تمدنی عقب مانده و رفتاری بسیار خشن و آمرانه بودند ـ متفاوت از ملل دیگر است و در هر اقدامی باید این روانشناسی را مَدّ نظر داشت.
    یکی از مورخان رویدادهای تاریخ معاصر جهان در مطلب مربوط به تغییر نظام حکومتی ایران، اظهارات اپریل 1978 شاه درباره تحمل اعتراضات و تظاهرات وقت را با «فضای باز» گورباچف در دهه بعد که نتایج تقریبا مشابه داشتند مقایسه کرده و نوشته است که «فضای باز» باید پیش از آغاز اعتراضات و ابراز نارضایی ها صورت گیرد و ضمائم اجرایی حل مسائل و اصلاحات داشته باشد و گرنه مصداق این شعر فارسی خواهد بود: "اشک کباب باعث طغیان آتش است.". پیش از شروع حریق باید وسائل را آماده ساخت و از وقوع آن جلوگیری کرد که پس از آغاز آن، آسیب ـ کم و یا زیاد ـ وارد می آید. شاه در کاخ سلطنتی بزرگ شده و زندگی می کرد و سختی زندگانی توده ها و اشارات روشنفکران را به مسائل و راه حل ها را درک و لمس نمی کرد. باید می دانست که آزادی تاسیس احزاب و انتشار روزنامه و کتاب و ... موقع اورا تحکیم خواهد کرد، نه متزلزل. شاه پس از اعلام تحمل تظاهرات باید نارضایی ها را کشف و برطرف می کرد و به خواست ها تحقق می داد. دستگاههای اطلاعاتی تنها برای یافتن و تعقیب خرابکاران و مخالفان به وجود نمی آیند، برای کشف نارضایی ها و مشکلات و تحلیل مسائل هم هستند. «ساواک» چنین نبود زیراکه افراد آن از آدم های معمولی و بعضا ذاتا مغرض انتخاب شده بودند.
تیتر اظهارات بی سابقه شاه در صفحه اول شماره 15593 روزنامه اطلاعات ـ پنجم اردیبهشت 2537 ایرانی (1357 هجری)
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
تفاوت نرخ دلار آمریکا از اردیبهشت 1359 تا اردیبهشت 1400 ـ سکه طلا چهارم اردیبهشت 1400 حدود 10 میلیون تومان و دلار در کانال 23 هزار تومان
خبرگزاری فارس یکم اردیبهشت 1399 گزارش داد که دلار آمریکا در این روز 15 هزار و 600 تومان و یورو 17 هزار تومان بود و سکه طلا 6 میلیون و 226 هزار تومان و به گزارش خبرگزاری تسنیم، یورو پنجم اردیبهشت 1397 شش هزار و 795 تومان بود. طبق گزارش خبرگزاری های تهران، دلار آمریکا در چهارم اردیبهشت 1400 در کانال 23 هزار تومان و سکه طلا حدود ده میلیون تومان بود.
    گزارش های رسانه ای نشان می دهد که در چهارم اردیبهشت 1402 دلار آمریکا در بازار تهران در کانال 50 هزار تومان و سکه طلا در کانال 30 میلیون تومان بود.
    اینک نگاهی به گذشته و اردیبهشت 1359 (15 ماه پس از پیروزی انقلاب) کنیم و جدول نرخ ارزها را در صفحه 12 شماره 16134 روزنامه اطلاعت را بخوانیم و مقایسه کنیم. در آن زمان یورو (پول واحد چند کشور اروپایی) وجود نداشت:
    
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
در دنياي تاريخ‌نگاري
پاسخ به یک دانشجو: تاریخچه و انگیزه مؤلف این آنلاین از روزنگاری ژورنالیستی (کرونیکل آنلاین برای ایرانیان)
این پرسش 28 فروردین 1395 دریافت شد که فرستنده اش خود را یک دانشجو و از شهر کرمان معرفی کرده است:
    
    از چه زمان نوشتن «روزنگاری تاریخ» را آغاز کرده اید و چرا (انگیزه شما)؟، برای نوشتن رساله ام لازم دارم.
    
    پاسخ:
    
    از سال 1338هجري خورشيدي (1959 میلادی). دبیر اخبار بین الملل خبرگزاری پارس بودم (اينک اين خبرگزاري به نام اختصاری؛ ايرنا و تا نيمه دوم سال 1350 تنها خبرگزاري ايران) و در آن زمان، اخبار را برای پخش از رادیو سراسری ایران در ساعات 6 و 7 و 8 بعد از ظهر (هر بخش 3 دقیقه) تنظیم می کردم و سپس (از ساعت 8 به بعد) به علی مؤید بهارلو ـ سردبير و یکی از معاونان خبرگزاري ـ در تنظیم اخبار مشروح ساعت 9 شب کمک می کردم. در آن زمان اخبار مشروح شب در ساعت 9 پخش می شد و چند سال بعد به ساعت 8 شب انتقال یافت. در نیمه دوم سال 1338 احساس کردم که برخی از رویدادها نیاز به افزودن شرح و جزئیات و سابقه آنها (تاریخچه آنها) را دارد تا نه تنها مفهوم شود و مخاطب را در مسیر جریان قرار دهد بلکه درس بیاموزد که چگونه با کوچکترین غفلت، سرنوشت ها و مسیر تاریخ تغییر می کند و هدف ها فراموش می شود و .... در آن زمان یافتن سابقه هر رویداد تنها از طریق مراجعه و مطالعه دائرةالمعارف ها میسّر بود و یا تلفن کردن به استادان دانشگاه و روابط عمومی سفارتخانه ها. همچنين، مخاطبان نياز به اطلاعات بيشتر درباره کشور و شهر محل وقوع رويداد و افراد مربوط داشتند.
    بعدا که سردبیر اخبار بین الملل شدم و دستم بازتر شد، یک رویداد تاریخساز گذشته را که به مناسبت سالروز وقوع آن مطرح شده بود و در میان اخبار آمده بود می یافتم و تنظيم تاریخ نگاری ژورناليستي مي کردم، يعني از آغاز کار و وقوع آن تا آن روز، و به صورت سابقه خبر و در قالب خبر (با رعایت اصول خبرنویسی و فيچرنگاري ـ ژورنالیسم) تنظیم و به پخش رادیو می دادم. به این کار؛ تاریخ نویسی ژورنالیستی گویند و پیش از من، چند «تاریخ نگار ـ روزنامه نگار» آمریکایی آن را ایجاد کرده بودند.
     اسوشییتدپرس در این زمینه ستونی روزانه داشت (و هنوز هم دارد) زیر عنوان «امروز در تاریخ» که در ساعتی معیّن در هر روز در تله پرینتر آن (در ایران، اصطلاحا؛ خروجی آن) قرار می گرفت که از اُپراتور مربوط خواستم برای من بگذارد. چون علاوه بر روزنامه نگاری، در دانشگاه تهران در رشته تاریخ تحصیل کرده بودم و مدرّس آن رشته هم بودم. در آستانه برگزاری دوهزار و پانصدمین سالگرد ایجاد ایرانِ واحد (ایرانزمین با یک دولت به ریاست کوروش بزرگ) از من خواسته شد که مسیر تاریخ ایران را در گزارشی مشروح بنویسم که در یک صفحه تمام در روزنامه اطلاعات که معاون سردبیر آن بودم چاپ شد. یک نسخه از آن را هم به ایرج گرگین دادم که آن را در جریان رژه تاریخ هزاران ساله ایرانیان از برابر سران کشورها که مستقیما از رادیو ـ تلویزیون پخش می شد ـ مورد به مورد و همزمان با عبور یک دسته از نظاميان ـ نظاميان دوره تاريخي مربوط و با همان لباس و اسلحه ـ از برابر جایگاه بخواند.
    گرگین همان سال مدیر کانال 2 تلویزیون ملّی (شبکه معروف به کانال رنگی) شد و من دبیر آخرین بخش اخبار این کانال (آخر شب) و بر مطالب این بخش، رویدادهای «امروز در تاریخ» را که قبلا تهیه کرده بودم با عکس و فیلم افزودیم و یک سال پخش شد، با این عنوان: «این بود رویدادهای امروز ایران و جهان و اینک اشاره ای به رویدادهای این روز در طول تاریخ». مقامات وقت سازمان رادیوتلویزیون تکرار آن در سال بعد را ضروری تشخیص ندادند!.
     ابوالحسن کمالی مدیر عامل وقت خبرگزاری پارس خواست که آن مطالب را با انشایی دیگر تنظیم کنم تا روز به روز در بولتن خبرگزاری درج و برای نشریات و مقامات ارسال شود که این کار نیز در طول یک سال تمام انجام شد. آنگاه غلامحسین صالحیار سردبیر روزنامه اطلاعات خواست که مطالب امروز در تاریخ ـ البته ذکر هر رویداد نه بیشتر از 3 ـ 4 جمله برای درج در صفحه 6 روزنامه اطلاعات تنظیم شود و این کار تا گسترش انقلاب و پيروزي آن و کاهش صفحات روزنامه از 32 صفحه به 8 صفحه به علت چند برابر و میلیونی شدن تيراژ و کمبود کاغذ ادامه داشت. [مطالب یک روز ـ 30 فروردین، یک نمونه درج شده آن ستون در صفحه 6 روزنامه اطلاعات شماره 15588، در زير کُپی شده است].
    انتشار این مطالب را از دهه 1370 در روزنامه همشهری، سپس روزنامه ایران و آنگاه اعتماد و شرق و ... ازسرگرفتم.
     از آغاز سده 21 و با هدف ارتقاء معلومات عمومی ایرانیان و پارسی زبانان و آگاهی آنان از گذشته ایران و سایر ملل و پیشرفت ـ پَسرفت ها و گرفتن اندرز از اشتباهات، تصمیم بر آنلاین کردن این مطالب و همچنان با روش کرونیکل ژورنالیستی (روزشمار با تنظیم ژورنالیستی و اصطلاحا؛ دیروز و امروز) زیر عنوان «تاریخ برای ایرانیان» گرفتم و ساخت سایت آن را در بهار 2002 (1381) به «حمید معین ـ مؤسس و مدیر مَگ ایران» سپردم که چون کلمات برای دریافت Domain متعدد و بیش از حد بود، با حذف کلمه «برای»، عنوان را « www.iranianshistoryonthisday.com» کردم و شامل همه دوره ها و بخش های تاریخ از ایران و جهان، ادبیات، اندیشه تا رسانه و ورزش است، از گذشته دور تا به امروز. این تاریخ آنلاین که بسیاری از رسانه های فارسی زبان (در سراسر جهان) برخی از مطالب آن را و بعضا با ذکر مأخذ نقل می کنند هر روز نوسازی و تکمیل می شود و این کار ادامه خواهد یافت. آغاز کار ماه می 2002 (اردیبهشت 1381) بود. از زمان انتشار مجله «روزنامک» از اسفند 1393 بعضی از مطالب آن در این مجله که ناشر آن خود من هستم نیز درج می شود، و نیز وبسایت روزنامک www.rooznamak.com
    قرار بود مطالب این کرونیکلِ ژورنالیستیِ آنلاین، در اواخر سال 1399 به صورت کتاب نیز انتشار یابد که شیوع بیماری ناشی از ویروس تازه و مسائل مربوط به آن ازجمله کمبود و گرانی کاغذ، انتشار اين کتاب را که چند جلدي خواهد بود به تاخير انداخته است.
     این مؤلف ـ نگارنده این تاریخ آنلاین ـ برای این تألیفات انساندوستانه و میهنی خود از فرد، افراد، مقام ها، بنیادها و دولت کمک مالی نپذیرفته و نخواهد پذیرفت. هزینه های آن از سال 1394 (2015 میلادی) از محل فروش خانه اضافی که در تهران داشتم (پس از وفات والدین) تأمین شده است، پول فروش خانه (خانه شماره 6 وقت، کوچه سوم خیابان شهید صدیقیان، منشعب از خیابان دماوند که توسط خریدار آپارتمان سازی شده) در بانک سپرده گذاری شده است، ولي مسئله تورم نقدينگي در کشور از 1398 به این سوی و کاهش قدرت خريد ريال موجب نگراني ام برای بقاء این تاریخ آنلاین شده است و ....
    موضوع مهم و مورد نیاز دیگر؛ «تاریخ جاری ـ رویدادهای روز و اشاره به آنها از دیدگاه مورخ و تأثیر در آینده و علل وقوع و پیش بینی نتایج به لحاظ پند آموزی» است به عبارت دیگر؛ انتخاب رویدادهای روز که تاریخ ساز خواهند شد با ابراز نظر از دیدگاه مورّخ. برای این منظور یک وبسایت تازه به آدرس www.historian-nushiravan.com ایجاد کرده ایم و در مرحله آزمایش است و بزودی مطلب گذاری خواهد شد و رویدادهای روز، تفسیر ویژه خواهند شد. آغاز کار آن در همینجا اعلام خواهد شد. همچنین به توصیه همکاران روزنامه نگار و مخاطبان عزیز، وبسایتِ www.journalist-nushiravan.com ایجادشده است که حاوی خاطرات هفت دهه کار روزنامه نگاری این مؤلف، اخبار و نظرات درباره ژورنالیسم و ژورنالیست ها است. این وبسایت نیز هنوز در مرحله آزمایشی است و از ژوئن 2021 کار روزانه خود را آغاز خواهد کرد.
    
کُپی مطالب ستون «امروز در تاریخ» نوشتهِ نوشیروان کیهانی زاده که در صفحه 6 شماره 15588 روزنامه اطلاعات (30 فروردین 1357) درج شده بود
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
ساير ملل
سرود ملي فرانسه
Claude Rouget de Lisle
25 اپريل سال 1792 (انقلاب فرانسه)، يك نظامي موسيقيدان فرانسوي كه در يك اردوگاه نظامي در منطقه استراسبورگ بسر مي برد به منظور برانگيخته شدن احساسات ميهندوستانه سربازان فرانسوي، آهنگ و سرود مارسييز La Marsseillaise را نوشت كه بعدا سرود ملي فرانسه شد و باقي مانده است. اين فرانسوي که Claude Rouget de Lisle نام داشت يك جمهوريخواه بود كه سلطنت طلبان مدتي هم او را زنداني كرده بودند. روژه كه در سال 1760 به دنيا آمده بود در سال 1836 درگذشت.
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
جنگ واشنگتن با اسپانيا و افتادن دولت واشنگتن در مسیر قدرت
دولت واشنگتن 25 اپريل سال 1898 به اسپانيا اعلان جنگ داد. واشنگتن قبلا از اسپانيا خواسته بود كه مسئله كوبا را از راه مسالمت آميز حل كند (كه تاريخنگاران، اين كار را يك «حركت روابط عمومي» در جهت طي كردن مراحل مربوط نوشته اند). برخي از كوبائيان از مدتها پيش خواهان استقلال بودند و چندبار بر ضد اسپانيا دست به انقلاب و عمليات مسلحانه زده بودند. انفجار یک كشتي نظامي آمريكايي که نام ايالت مين Maine این کشور برآن نهاده شده بود در آبهاي هاوانا، بهانه مناسبي به دست دولت واشنگتن داد تا با اسپانيا وارد جنگ شود. مورخان اين جنگ را سرآغاز «امپرياليست شدن دولت واشنگتن» نوشته اند كه ادامه اين سياست آن را با ورود به جنگهاي دوردست يكم و و دوم جهاني ابرقدرت كرد.
     جنگ دولت واشنگتن با اسپانیا كه از 25 اپريل تا 12 آگوست 1898 (به مدت113 روز) ادامه داشت به شکست اسپانيا انجامید و طبق قرارداد پاريس؛ سرزمين هاي فيليپين، گوام، پرتوريكو و كوبا را به آمريكا داد. دولت آمريكا در سال 1902 اداره امور كوبا را به دولت محلي اين جزيره واگذار كرد. فيليپين نيز پس از جنگ جهاني دوم استقلال به دست آورد، ولي گوام و پرتوريكو همچنان وابسته به آمريكا هستند. كوبا كه يك مهاجر نشين اسپانيايي بود از سال 1492 به مدت بيش از چهار قرن از مستملكات اسپانيا بشمار مي رفت. فیلیپین که نام پادشاه وقت اسپانیا بر آن نهاده شده از زمان دیدار ماژلان از این مجمع الجزایر در عداد مستعمرات اسپانیا قرارگرفته بود.
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
نخستین نبرد تانک ها در طول تاریخ
24 اپریل 1918 جبهه ویلر برتونو (فرانسه، آخرین سال جنگ جهانی اول) شاهد نخستین نبرد تانک بود. در این نبرد 3 تانک آلمانی و 3 تانک انگلیسی یکدیگر را می کوبیدند. شمار کل تانکهای آلمان در زمان این نبرد، 21 دستگاه گزارش شده است. «تانک» به عنوان یک جنگ افزار در سال 1917 ساخته شده بود و قبلا ارتش انگلستان از آن در نبرد با افراد پیاده و سنگرنشین استفاده می کرد که آلمان نیز تانک به جبهه فرستاد. مهندس جوزف ولمر طراح تانکهای آلمان بود که از سال 1916 دست بکار آن شده بود. نخستین تانکهای آلمانی 30 تن وزن، اندکی بیش از هفت متر طول و 3 متر عرض داشتند، ضخامت زره آنها 5 سانتیمتر بود، مجهز به توپ 57 میلیمتری بودند و شبیه یک برجک پولادین بنظر می رسیدند. یک موتور دایملر این تانکها را به حرکت درمی آورد و حداکثر سرعت آنها 15 کیلومتر در ساعت بود. نخستین طراح تانکهای انگلیسی سرگرد ویلسون بود. این تانکها 28 تن وزن داشتند ولی سرعتشان بیش از 6 کیلومتر در ساعت نبود.
    عکس زیر دو نمونه از نخستین تانکهای آلمانی و انگلیسی را که نخستین جنگ افزار زرهی جهان بشمار می آیند نشان می دهد:


 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
كودتا به خاطر دمكراسي!
Antonio de Spinola
تنها كودتاي نظامي در تاريخ معاصر كه به خاطر دمكراسي صورت گرفت، سحرگاه 25 اپريل 1974 در پرتغال انجام شد. اين كودتا كه به تصميم هفت افسر ارشد به انجام رسيد حتي يك كشته نداشت و عنوان «تحوّل ميخك سرخ» به آن داده شده است. افسران كودتاگر زمام امور را موقتا به ژنرال آنتونيو د اسپينولا Antonio de Spinola (نظامي و مولف هفت کتاب، متولد 1910 و متوفا در سال 1996) سپردند و پس از انجام انتخابات كنار رفتند.
     اين كودتا به پنج دهه ديكتاتوري در پرتغال پايان داد. اين ديكتاتوري هم با كودتاي نظامي سال 1926 پديدآمده بود و معروفترين ديكتاتور اين دوره «سالازار» نام داشت. پس از برقراري دمكراسي در پرتغال كه ادامه دارد، اين دولت به پنج مستعمره باقيمانده خود از جمله موزامبيك و آنگولا استقلال داد و آنگولای حاصلخیز، ثروتمند و دارای نفت و معادن الماس، دارد به لحاظ تجارت، تمرکز معاملات و بانکداری نيز به صورت هنگ کنگ و سنگاپور درمی آید و جای «دوبی» را می گیرد. آنگولا با فرهنگ پرتغالی خود که سوسیالیست ها برآن حکومت می کنند با کشورهای لاتین قاره آمریکا مناسبات گسترده دارد. آنگولا و برزیل همزبان هستند و در دو سوي اقيانوس اطلس رو به روي هم واقع شده اند. برزيل با دولتي چپگرا دارد يک قدرت جهاني مي شود.
دو سرباز شرکت کننده در کودتا، با گلهاي ميخک سرخ که مردم به آنان داده بودند
 نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.
برخي ديگر از رويدادهاي 25 آوريل
  • 1607:   در جريان جنگهاي 80 ساله هلندي ها با اسپانيا، در اين روز كشتي هاي جنگي ايالات 17 گانه هلنديها به ناوگان اسپانيا در جبل طارق شبيخون زدند و چندين كشتي اسپانيايي را منهدم ساختند. كشتي هاي اسپانيايي در بندر لنگر انداخته بودند كه مورد حمله غافلگيرانه قرارگرفتند. هلندي ها مايل به پايان دادن سلطه اسپانيا بر سرزمين خود بودند.
        
        
  • 1915:   در اين روز و درجريان جنگ جهاني اول، واحدهاي نظامي فرانسه، انگلیس (عمدتا هندی)، نيوزيلند و استراليایِ وابسته به ارتش انگلستان در گالي پولي (شمال داردانل) در خاك عثماني پياده شدند. عثماني در كنار آلمان و اتريش با انگلستان، فرانسه و روسيه در حال جنگ بود و از همين روز کشتار و سر به نيست شدن ارمنيانِ سرشناس در شهر استانبول آغاز شد.
        نبرد گالی پولی از نوع جنگ های خندقی ـ سنگری و از پشت خاکریزها بود. در این نبرد که 10 ماه و سه هفته و دو روز طول کشید 486 هزار فرانسوی، انگلیسی، هندی، استرالیایی و نیوزیلندی با 315 هزار نظامی عثمانی و آلمانی جنگیدند و موفق نشدند. تلفات عثمانی و آلمان در این جنگ 57 هزار و طرف دیگر بیش از 190 هزار بود. بسیاری از نظامیان دو طرف بر اثر بیماری جان سپردند زیراکه هنوز داروی مؤثر و آنتی بیوتیک ساخته نشده بود.
        
        
  • 1946:  


    در این روز Vladimir Zhirinovsky ناسیونالیست بنام روسیه به دنیا آمد که طبق گزارش ها، از محبوبیّت بسیار در جامعه روسیه برخوردار است. وی فروپاشی روسیه بزرگتر (بعدا اتحاد شوروی) را غیر قانونی می داند و خواهان بازگشت قدرت روسیه است.
        
        
  • 1953:   این روز (25 اپریل) به مناسبت انتشار گزارش جیمز واتسون و فرانسیس کریک در مجله نیچر درباره DNA و شناخت و تشخیص وراثت، روز جهانی DNA اعلام شده است.
        
        
  • 1980:   سهراب سپهری شاعر، تصویرگر، فیلسوف و عارف ایرانی یکم اردیبهشت 1359 (21 اپریل 1980) در 51 سالگی درگذشت. از او دفاتر متعدد شعر باقی مانده است.
    سهراب سپهری

    		•
  • 1986:   در این روز Mswati سوم، در 18 سالگی بر جای پدر نشست و پادشاه کشور 17 هزار کیلومتریِ سوازیلند با یک میلیون و 400 هزار جمعیت شد. این کشور میان فدراسیون آفریقای جنوبی و موزامبیک قرار دارد.
        شهرت جهانی این پادشاه، شمار زنهای اوست. وی با اینکه مسیحی است و در این مذهب ـ جز فرقه مورمون ـ تعدّد زوجات نهی شده است دارای 15 زوجه است و می گوید که نقض آزادی نیست و این زنان به اراده و تمایل خود و در میان آزادی کامل حاضر به ازدواج با او و زندگی با هووهای متعدد شده اند.
        
    Mswati


        
    شماری از بانوان Mswati پادشاه سوازیلند


        
  • 2005:   کشورهای رومانی و بلغارستان و قبلا از اعضای پیمان ورشو (معروف به اقمار دولت مسکو) به اتحادیه اروپا پیوستند.
        
        
  • 2015:   یک زمین لرزه شدید در این روز در کشور کوهستانی نپال بیش از 9 هزار تن را کشت، هزاران تن دیگر را مجروح ساخت و ویرانی بسیار ببار آورد.
        
        



    •  

    مطالعه اين سايت و نقل مطالب آن با ذكر ماخذ (نشاني کامل سايت و نام مولف آن) آزاد است، مگر براي روزنامه هاي متعلق به دولت و دستگاههاي دولتي؛ زيرا كه مولف اين سايت اكيدا «روزنامه نگاري» را كار دولت نمي داند. روزنامه عمومي به عنوان قوه چهارم دمكراسي بايد كاملا مستقل از دولت و سازمانهاي عمومي باشد تا بتواند رسالت شريف خود را به انجام برساند.


     تماس با مولف:

    editor (a) iranianshistoryonthisday.com
    n.keihanizadeh (a) gmail.com