Iranians History on This Day

روز و ماه خورشيدي و يا ميلادي مورد نظر را انتخاب و كليد مشاهده را فشار دهيد

ميلادي

خورشيدي

19 آوريل

جستجو:

هديه مولف

اين سايت مستقل و بدون كوچكترين وابستگي؛ هديه ناچيز مولف كوچك آن به همه ايرانيان، ايراني تبارها و پارسي زبانان است كه ايشان را از جان عزيزتر دارد ؛ و خدمتي است ميهني و آموزشي كه خدمت به ميهن و هموطنان تكليف و فريضه است كه بايد شريف و خلل ناپذير باشد و در راه انجام تكاليف ميهني نياز به حمايت مادي احدي نبايد باشد، و نخواهد بود. انتخاب موارد براي نگارش و عرضه در سايت نظرشخص مولف است.

لينک به اين صفحه

درج نظرات دریافت شده درباره لایحه ارتقاء امنیت زنان در سایت دوشنبه چهارم اردیبهشت این تاریخ آنلاین

دبیرخانه این کرونیکل ژورنالیستیِ آنلاین بیست هفتم و بیست هشتم فروردین 1402 (16 و 17 اپریل 2023) سه پیام، حاوی ابراز نظر درباره لایحه ارتقاء امنیت زنان که در مجلس شورای اسلامی مطرح است دریافت داشت که قرار بود در سایت چهارشنبه 19 اپریل = سی ام فروردین درج شوند که گفته اند؛ اطلاع از نظرات و نیز سوابق (تاریخچه هر کار) و خاطرات افراد درباره هر موضوع خالی از فایده نیست و در مواردی یادآوری کننده.
ولی از آنجا که یکی از این مخاطبان اشاره و استناد به سه خبر روزنامه مندرج در دهه های گذشته کرده است که لازم است در کنار نظر ارسالی او درج شوند و یافتن و تنظیم اندازهِ کپی مطالب و یا تیترهایِ مورد اشاره وقتگیر است بویژه که سه روز تعطیل در پیش است، درج این نظرات به چهارشنبه ششم اردیبهشت (سایت 26 اپریل این تاریخ آنلاین) موکول شده است. شاید هم تا آن روز نظرات بیشتری در آن زمینه واصل شود.

نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.

Translation instructions from Farsi to another language

Chrome: Click the “Translate this page” button at the top of the window at the end of the address bar - icon next to the star

Internet Explorer and Firefox require a translation extension

ايران

فرانك ها فنون جنگي ايرانيان را به اروپا منتقل كردند

مجسمه يك مِرسنر فرانك اوايل قرن اول ميلادي

     19اپریل سال 2 ميلادي سناي روم تصويب كرد كه براي جنگ قريب الوقوع با ايران ده هزار مردِ «فرانك ـ فرانک هاي جنوبي» اجير شوند و به جاي انتقال با كشتي از طريق بنادر ايتاليا، از راه دانوب و درياي سياه خود را به آسيا برسانند. آن دسته از فرانك ها كه در آن زمان در جنوب آلمان بسر مي بردند (فرانک هاي شمال) براي جنگ با ايرانيان داوطلب نمي شدند. نام کشور فرانسه از فرانک ها گرفته شده است که قبلا کشورگل خوانده مي شد. ژرمن ها (اقوام آلماني) با اين كه قرن ها زير سلطه روميان بودند حاضر نمي شدند كه به صورت «مِرسنِر رومي» با ايرانيان وارد جنگ شوند. ايرانيان ژرمن ها را «آلمانيان» خطاب مي کنند که نام يک قبيله ژرمن است که در جنوب شرقي آلمان امروز و مرزهاي سويس بسر مي بُرد. در طول تاريخ، ديده نشده است که آلمان و آلماني بر ضد ايران و ايراني قدمي برداشته باشد. ايران در جريان دو جنگ بزرگ قرن بيستم، به خاطر داشتن احساس دوستي و همنژادي با آلماني ها آسيب بسيار ديد.
     بسياري از آن فرانك هايي که طبق مصوبه اپریل سال 2 ميلادي سناي روم به جبهه ايران فرستاده شده بودند، در جنگ با ايران اسير و يا كشته شدند و تنها چند صد تن از آنان موفق به بازگشت شدند و همين عده تلاش كردند شيوه هاي جنگي ايرانيان را به فرانك ها بياموزند كه تيراندازي در جهت مخالف تاخت اسب يكي از اين فنون بود.
     اين فرانك ها تعريف كرده بودند كه سربازان ايراني دو دسته اند، يك دسته سواره نظامِ سبك و دسته ديگر مركب از پياده و سوار سنگين اسلحه. سربازان سنگين اسلحه ايراني كلاه خودهاي فلزي مشابه آنچه را كه روميان (به اقتباس از نظاميان يونان قديم تر) بكار ميبردند بر سر مي گذارند. تيغه اي بر فرق اين نوع كلاهخود تعبيه شده كه سرباز با سر خود هم مي تواند اعضاي بدن سرباز طرف مقابل را هدف قرار دهد. در قرن گذشته نمونه اي از اين كلاهخود در ويرانه هاي شهر نسا، نزديك اشك آباد ( شهر عشق آباد) به دست آمد كه در موزه اين شهر نگهداري مي شود.

مجسمه اي كه اروپاييان از يك سوار تيرانداز ايراني دوران اشكانيان ساخته اند تا روش تيراندازي در جهت مخالف تاخت اسب نشان داده شود ، مهارتي كه روميان فاقد آن بودند

كلاه خود سرباز ايراني عهد اشكانيان

پیروزی ایران بر روم در جنگ یک روزه الرقّه (کنار فرات ـ شمال شرقی سوریه)

نوزدهم اپریل سال 531 (دوران پادشاهی قباد یکم) یک سپاه از ارتش ایران به فرماندهی اسپهبد آذربُد (قبلا یک هزاربُد = سرتیپ ـ فرمانده یک واحد هزارنفری) در نزدیکی شهر الرقّه* (که رومیان Callinicum تلفظ می کردند) یک سپاه روم شرقی به فرماندهی ژنرال Flavius Belisarius را بسختی شکست داد بگونه ای که نیمی از نظامیان این سپاه هنگام فرار در رود فرات غرق شدند. علت جنک، ورود رومیان به قلمرو ایران در منطقه فرات شمالی بود. در این نبرد، علاوه بر یگانهای پیاده و سوارِسبک، 15 هزار سوار زره پوش ایران شرکت داشتند. نیروهای رومی مرکب از 30 هزار سوار و به همین میزان پیاده بودند.
    شرح این نبردِ قاطع را Procopius ،Masalas و Mytilene نوشته اند.
    در پی این شکست، ژوستی نیان امپراتور روم شرقی درخواست صلح کرد. قرارداد صلح، سال بعد (سال 532) امضاء شد و روم شرقی از تمامی دعاوی خود در قلمرو ایران ازجمله مناطق شمالی سوریه دست کشید، ولی این قرارداد عُمری بیش از دو سال نداشت.
    ـ ـ ـ ـ ـ
    *الرقّه که شهری در شمال شرقی سوریه است و تا سال 2014 ـ سال استیلای داعش بر آن و مرکز خلافت کردنش 225 هزار جمعیت داشت. این شهر در زمان خلافت عباسیان نیز از سال 796 میلادی تا 809 خلیفه نشین بود و هارون الرشید مدتی از آنجا حکومت می کرد.

تاخت و تاز اسماعيل آقا سميتقو

سي ام فروردين سال 1301 اسماعيل سميتقو (كُرد) معروف به اسماعيل آقا كه در كُردستان و غرب آذربايجان دست به قدرت نمايي مسلحانه زده بود و با افراد خود به شهرها و روستا ها حمله مي بُرد با نيروي ژاندارم وارد جنگ شد كه در اين زد و خورد يكروزه ژاندارم ها موفق نشدند.
اسماعيل آقا از آن زمان به مدت هشت سال با استفاده از ضعف نظامي ايران وقت متناوبا در شمال غربي كشور تاخت و تاز مي كرد كه اواخر تيرماه 1309 در اشنويه به دام ارتش افتاد و خود و بسياري از افرادش كشته شدند و مسئله پايان يافت. وي نخستين تاخت و تاز خود را زير حمايت نيروهاي عثماني انجام داده بود.
رضاشاه پهلوی قبلا كوشيده بود كه از طريق مذاكره اورا به رعايت نظم و اطاعت از دولت وادار سازد كه سميتقو بعدا زير قولي زده بود که به رضاشاه داده بود.

داستان شنيدني وارد كردن خودرو نيمدار (دست دوم) به ايران از سال 1343 تا ... ـ سال ها بازي با يک تبصره!

از آنجا که در دوران نخست وزيري دکتر علي اميني بمانند ماههايي از دوران دولت دکتر مصدق واردات اتومبيل ممنوع شده بود زيراکه درآمد ارزي کشور محدود و قليل بود، در فروردين 1343 (1964 ميلادي) شوراي وزيران دولت وقت ايران به منظور جلوگيري از افزايش بهاي اتومبيل كه بازار سياه پيدا كرده بود و خريد «اتومبيل نو» نوبتي شده بود با تصويب آيين نامه اي كه مورد موافقت شوراي عالي اقتصاد قرار گرفته بود ورود اتومبيل دست دوم را آزاد اعلام كرد. در مورد واردات اتومبيل دست دوم تاكيد شده بود كه اين نوع اتومبيل بايد با مسافر وارد شود و شرط شماره گذاري آن در ايران منوط بر اين است كه اتومبيل از نوعي باشد كه وسائل يدكي آن در ايران يافت شود و تعميرگاه و ميکانيسيَن (نمايندگي فروش) داشته باشد. اين تبصره بعدا چند بار لغو و ابقاء شد كه داستاني است شنيدني. نخستين لغو آن در پي انتقاد روزنامه ها بود كه نوشته بودند به دولت مربوط نيست كه در آزادي عملِ اتباع نسبت به اموالشان مداخله كند؛ يك شهروند شايد بخواهد بدون انتقال ارز اتومبيل كميابي را به كشور بياورد و يا اين كه پس از نياز به تعمير، آن را آتش بزند!.
     پس از مدتي تبصره دوباره ابقاء شد زيرا در مجلس، نمايندگان گفته بودند كه ايران به قبرستان اتومبيل هاي کهنه وارداتي تبديل شده است و هر اتومبيل مستعمل وارداتي در طول عُمر تا دو برابر ارزش خود نياز به وسائل يدکي دارد که بايد بابت آن «ارز» داده شود. بعدا معلوم شد نمايندگاني که اين حرف را زده بودند در شركتهاي وارد كننده اتومبيل نو و يا مونتاژ (مثلا فيات و ...) سهيم بودند و دوباره تبصره لغو شد!.
    موضوع واردات خودرو نيمدار به كشور پس از تغيير نظام حکومتي هم ادامه يافت. براي مثال: پس از پايان جنگ عراق با ايران، مجلس قانوني وضع كرد كه به موجب آن هر دارنده مدرك بالاتر از ليسانس از دانشگاههاي خارج كه بخواهد به وطن بازگردد بتواند يك خودرو ــ اتومبيل خودش را ــ كه بدون انتقال ارز خريداري شده باشد به كشور وارد كند، ولي اجراي اين قانون هم كه هنوز ظاهرا به قوت خود باقي است و پروانه ها در دست برخي از فارغ التحصيلان مانده است پس از مدتي كوتاه متوقف شد!، که پس از يک دهه اعتراض و شکايت به کميسيون اصل 90، با شرايطي برقرار شد و بعد از مدتي بارديگر به دست انداز افتاد و ....
    31 فروردين 1391 روزنامه کيهان گزارش از موافقت دولت با واردات اتومبيل دست دوم داد و نوشت:
    رئيس مجمع عالي واردات از مصوّب شدن قانوني براي واردات خودروهاي خارجي دست دوم! خبر داد. وی (رئيس مجمع) اظهارداشت که دولت مصوّب كرده است تا خودروهاي دست دوم كه بيش از 3 سال از تاريخ توليد و مصرف آنها نگذشته باشد مي توانند وارد كشور شوند.
    او در پاسخ به اين سوال كه تعرفه واردات خودروهاي دست دوم به چه صورتي خواهد بود گفت: به ازاي هر يك سال عمر، 3 درصد از تعرفه آنها كاهش مي يابد.
    رئيس مجمع عالي واردات اضافه کرد: دستورالعمل اجرايي اين مصوّبهِ دولت به گمركات كشور ابلاغ شده است.

استيضاح هويدا توسط پان ايرانيست ها و متهم شدن دولت وقت به تجزيه ايران و اخطار دكتر هوشنگ طالع ناسيوناليست معروف

دكتر هوشنگ طالع ناسيوناليست معروف

در جلسه سي ام فروردين 1349 مجلس شوراي ملي، چهار تن از نمايندگان حزب پان ايرانيست اقدام دولت وقت در قبال بحرين را شديدا به باد انتقاد گرفتند و گفتند كه دولت به خواست آمريكا كه نسبت به بحرين برنامه دارد [مي خواهد که آن را محل استقرار ناوگان خود قرار دهد] از حق ايران گذشته است و بر پايه موازين متعارف بايد از مردم ايران هم با انجام رفراندم درباره نقض تماميت ارضي وطن كسب نظر مي‌شد، نه فقط ازبحريني ها به عنوان مدعي [همين حرفي كه ناسيوناليستهاي روسيه اينك در اعتراض به فروپاشي شوروي مي زنند]؛ و سپس اعلام كردند كه در استيضاح دولت هويدا پابرجا هستند.
    پنج نماينده حزب پان ايرانيست نهم فروردين 1349 تقاضاي استيضاح دولت را به رئيس مجلس تسليم كرده بودند و عمل دولت وقت را در مورد بحرين، موافقت با تجزيه ايران اعلام داشته بودند كه خلاف قانون اساسي بود.
    در جلسه اول ارديبهشت 1349، متن استيضاح توسط دكتر هوشنگ طالع ناسيوناليست ايراني معروف و نماينده وقت رودسر قرائت شد. دكتر طالع كه به كار نويسندگي و پژوهش ادامه مي دهد پس از قرائت متن، سران دولت را متهم كرد كه برخلاف سوگندي كه ياد كرده بودند تا از حدود و ثغور ايران حراست كنند؛ دارند بر تجزيه آن صحه مي گذارند كه نقض قانون اساسي، سوگند و تعهد آنانست. وي كه يكي از امضاء كنندگان استيضاح بود به دولت و مجلس هشدار داد كه از قضاوت تاريخ و انتقام ايرانيان بترسند و به تجزيه خاك وطن رضا ندهند.
    برغم اين نطق و استدلال و اخطار دكتر طالع؛ هنگام گرفتن راي اعتماد، 199 نماينده با ابقاء هويدا، عملا اقدام دولت به تجزيه وطن را تاييد كردند!. تنها چهار نماينده پان ايرانيست راي مخالف دادند. در آن جلسه يكي از پنج نماينده امضاء كننده استيضاح غيبت داشت.
    جلسه اول ارديبهشت سال 1349 مجلس شوراي ملي ايران، يكي از جلسات تلخ اين مجلس در طول تاريخ خود بود. چون نمايندگان مخالف تجزيه بحرين، و نيز بسياري از مردم دست از انتقاد برنداشتند، سرانجام شاه مجبور شد كه اين دوره قانونگذاري را چند ماه پيش از انقضاي دوره، منحل سازد!.
    قانونا «بحرين» استان چهاردهم ايران بشمار مي آمد كه شاه در سفر هند، در يك مصاحبه مطبوعاتي در پاسخ به سئوالي - به طور غير منتظره گفت كه حاضر است تعيين سرنوشت بحرين را موكول به رفراندم كند، ولي اين رفراندم، تنها در بحرين انجام شد، نه در همه ايران؛ كه اشكال قانوني داشته است. يکي از اتهامات امير عباس هويدا که در فروردين 1358 اعدام شد حمايت از جداشدن بحرين از پيکر وطن بود.

یادآوری گذشته با نگاهی بر تیترهای صفحه اول شماره 31 فروردین روزنامه اطلاعات ـ روزی چوی امروز ـ در سال1357 (2537 در تقویم وقت)

در آرشیوها، پژوهشگران و مورّخان با نگاهی بر صفحات اول روزنامه های هر دوره، به اصطلاح سرنخ برای دنبال کردن وقایع و اوضاع آن دوره، افراد و اظهارات می یابند تا ضعف ها و قوت ها، مسیر تحولات و نتایج ِ وعده ها (شعارها)، سیاست ها و برنامه ها را به دست آورند و برنگارند. این روزها در سراسر جهان دسترسی به دوره های پیشین روزنامه ها بسیار آسان شده است زیراکه سی. دی. شده اند.
با این هدف، نگاهی به کُپی صفحه اول روزنامه اطلاعات ـ شماره 31 فروردین 1357 (سال 2537 در تقویم وقت):

كاريكاتوري بر ضد ميهندوستي و قدرشناسي، ولي ...

    اين كاريكاتور که 11 هفته پس از پيروزي انقلاب انتشار يافت ـ در روزهايي که گروههاي مختلف، هرکدام مدعي مالکيّت انقلاب بودند ـ نشان مي دهد که گور كوروش پدر و بنيادگذار ايران هم بايد پا درآورد (و بمانند شاه و برخي ديگر) از كشوري كه خود ساخته و مناطق نفتدار امروز را با جنگ و جانفشاني به آن ضميمه كرده است بگريزد و به وطن ديگران پناهنده شود!.
     اين کاريکاتور دو ماه و هشت روز پس از انقلاب، در صفحه پنجم شماره سي ام فروردين سال 1358 (شماره رديف 15834) روزنامه اطلاعات چاپ شده بود كه يك عمل ضد ميهني آشگار به نظر مي رسيد. روز بعد، تحريريه روزنامه انتظار داشت كه تلفن باران شود و همه اعتراض كنند، ولي حتي يك نفر جرأت اعتراض كردن كه هيچ، تذكر دادن هم به خود نداد كه اين چنين به وطن (مادر و خانه مشترك و سبد نان) بي حرمتي شده بود.
    در آن روزها عادت براين بود كه اگر مطلبي مخالف يك گروه نوشته مي شد، دسته هايي به راه مي افتادند و در اطراف ساختمان روزنامه ها شعار مي دادند: ... اعدام بايد گردد و نويسنده و کاريکاتوريست مورد نظر اگر فرار نمي كرد و پنهان نمي شد، همان شب و يا روز بعد دستگير مي شد. در روز انتشار اين كاريكاتور براي هرچيز شعار داده شد، جز اعتراض به انتشار اين كاريكاتور (ضد ميهني) كه به قول «هِگِل» آلماني، در زير هر وجب از خاك ايران، مردي در خون خود خفته است تا موجوديت اين سرزمين پاسداري شود.
    طبق آمار منتشره، 27 سال بعد در نوروز 1385 بيش يك ميليون ايراني از همين گور كوروش كه در كاريكاتور (در حال فرار از وطن است ـ وطني که خود او آن را ساخته و براي همه ايرانيان به ارث باقي گذارده) ديدن كردند و بر غرورشان كه ايراني هستند افزوده شد. بايد ديد اين ايرانيان در سي ام و سي و يكم فرورديه 1358 كجا بودند؟، يك معمّا است كه بايد بررسي و كشف شود.
    اين صفحه از روزنامه اطلاعات در «تاريخ» باقي خواهد ماند تا حرف هاي خود را بزند. در آن زمان تيراژ روزنامه اطلاعات حدود 850 هزار نسخه در روز و بيش از ده برابر سال 1385 (27 سال بعد) آن بود و در نتيجه همه جا باقي مانده است.

در قلمرو انديشه

زادروز يک انديشمند و يک هنرمند آلماني

گوستاو

«گوستاو فخنر Gustav Fechner» فيلسوف آلماني 19 اپریل سال 1801 به دنيا آمد و براي تكميل سايكو فيزيك تلاش بسيار كرد. او در كتاب معروف خود «مقدمه اي بر سايكو فيزيك» اعتقاد به زنده ماندن روح پس از مرگ جسم و اجتماع اين ارواح در وقت مقرر را شرح داده است.

    - - - - -

    «هنريش ماريا فون هس» هنرمند تصويرگر آلماني نيز در همين روز از ماه اپریل سال 1798 پا به عرصه وجود گذاردكه به تصويرگران توصيه كرده است كه تاريخ بخوانند و برپايه اطلاعاتي كه به دست مي آورند به ترسيم چهره افراد و صحنه هاي قديم بپردازند تا گذشته بشر فراموش نشود. وي به آن چه كه اندرز داد عمل كرد و به ترسيم تصاوير افراد تاريخساز و صحنه رويدادهاي تاريخي پرداخت.

در قلمرو دموکراسي

تأسیس حزب سوسیالیست پرتغال در آلمان! ـ نگاهی به قدرت گرفتن این حزب و ریاست «آنتونیو گوترس» بر آن

حزب سوسیالیست پرتغال نوزدهم اپریل 1973 تأسیس خودرا در آلمان! اعلام داشت. در آن زمان حکومت پرتغالِ 11 میلیونی و 92 هزار کیلومتری در دست «سالازار»، معروف به دیکتاتور بود. سوسیالیست های پرتغال، آلمان را به این سبب، محل تأسیس حزب خود انتخاب کرده بودند که ویلی برانتِ سوسیال دمکرات، صدراعظم آلمان غربی بود و آلمان شرقی در دست کمونیست ها.
سال پس از تاسیس حزب سوسیالیست پرتغال (با تفکر نزدیک به سوسیال دمکرات)، نظامیان چپگرای پرتغال دست به یک کودتای آرام (بدون خونریزی) زدند و حکومتِ سالازار را برانداختند و پرتغال موقتا در دست شورای نظامی قرار گرفت. سال بعد از آن، پرتغالی ها و به هدایت (اشاره و تبلیغ) سوسیالیست های این کشور دست به تظاهرات زدند و خواهان اصلاح قانون اساسی و حکومت انتخابی شدند. پرتغالِ کم وسعت و کم جمعیت قبلا یک امپراتوری بود و بر بخش هایی از آفریقا (آنگُلا، موزامبیک، گینه و ...) و در آسیا (گوایِ هند و ماکائوِ چین) و پیش از آنها بر برزیل حکومت داشت و در قرن پانزدهم بر مناطقی از خلیج فارس، که دولت وقت ایران با کمک انگلیسی ها آنان را بیرون کرد.

Guterres

پس از اصلاح قانون اساسی پرتغال، سوسیالیست ها برنده انتخابات شدند و چند دوره ریاست جمهوری و نخست وزیری این کشور را به دست داشتند. آنتونیو گوترس Antonio Guterres (اینک دبیرکل سازمان ملل) معروف ترین شخصیت سوسیالیست پرتغال است. وی ده سال دبیرکل حزب سوسیالیست این کشور و سال ها نماینده پارلمان و رئیس دولت بود. وی شش سال نیز رئیس اینترنشنال سوسیالیست (اتحاد جهانی سوسیالیست ها) بود. پرتغال ازجمله گروه اول کشورهایی است که به عضویت ناتو و اتحادیه اروپا درآمده و «یورو» واحد پول آن است.

روش انتخابات در كوبا

انتخابات منطقه اي اپریل 2005 كوبا كه در آن هشت ميليون راي دهنده شركت كردند و اعضاي 169 شوراي محلي را برگزيدند پديده تازه اي در دمكراسي تلقي شده بود زيرا هركس، صرف نظر از اين كه عضو حزب كمونيست (حاكم) و مورد تاييد اين حزب بود و يا نبود مي توانست خود را نامزد كند و به راي دهندگان تنها توصيه شده بود كه طبق تشخيص خود از ميان نامزدها، افراد توانا و بهتر را انتخاب كنند. رزومه هر نامزد (شرح تجربه و تحصيلات، و هدف ها و تخصص فرد و كارهاي برجسته اش) از سوي كميسيونهاي انتخابات تهيه و از قبل در دسترس راي دهندگان قرار گرفته بود و به آنان حق داده شده بود كه اگر بخواهند مي توانند قبلا با نامزد مورد نظر مصاحبه كنند.
پاره اي از كارشناسان امور دمكراسي اين روش انتخابات را يك پلوراليسم واقعي خوانده و اظهارات 17 اپریل 2005 فيدل كاسترو را كه گفته بود بي عيب ترين انتخابات در دنيا بوده تاييد ضمني كرده و گفته بودند كه روش خوبي بوده و ناراضي از آن مشاهده نشده بود. كاسترو خواسته بود كه هركس در هرگوشه از دنيا كه به روش تازه انتخابات كوبا ترديد دارد بيايد و از نزديك درباره آن تحقيق كند.
در اين روش نمايندگان تنها براي يك دوره 30 ماهه انتخاب مي شوند.

در قلمرو دانش

آغاز کار نخستين كتابخانه عمومي در رُم، 33 سال پيش از ميلاد ـ اشاره ای به کتابخانه های عمومی جهانِ قدیم و مراکز تکثیر و ترجمه

نخستين كتابخانه عمومي (پابليك لايبراري) در جهان كه هر باسوادي حق داشت به آن دسترسي داشته باشد 19 اپریل سال 33 پيش از ميلاد در شهر رُم گشايش يافت و ظرف 509 سال (تا سال 476 ميلادي) شمار اين نوع كتابخانه در قلمرو دولت روم به رقم 26 رسيد.
    پيش از رومي ها؛ سومري ها، آشوري ها،بابلي ها، ايرانيان و ... داراي كتابخانه بودند ولي اين كتابخانه ها در دسترس همگان نبود كه كتابخانه سفالي آشوري ها معروف ترين آنها است. در ايران، مطالب عمومي را كه هركس مي توانست به آن مراجعه كند بر سنگ حك مي كردند از قبيل سنگنبشته بيستون.
    نخستين كشوري كه در جهان به ايجاد موسسه تأليف و ترجمه كتاب همت گماشت ايران بود كه 15 قرن پيش، در دوران حكومت خسروانوشيروان، چنين مركزي داير شد و ترجمه كليله و دمنه از سانسكريت به فارسي يكي از كارهاي آن بود. دائرة المعارف كتاب، كتابخانه مَرو را كه به همت سامانيان تاسيس شده بود و تا تعرّض چنگيزخان داير بود بزرگترين كتابخانه عمومي و مركز تاليف و ترجمه كتاب در جهان قديم بشمار آورده است كه روزانه در آن دست كم چهارصد محرّر كتابها را تكثير (رونويسي) مي كردند. همين مركز به احياء زبان و ادب فارسي كمك بسيار كرد. طرز كار كتابخانه مَرو الگوي جهان امروز قرار گرفته است. (براي اطلاع بيشتر درباره نخستین بنیاد تألیف و ترجمه جهان در ایران، به مطالب 24 اپریل مراجعه شود)

نماي ورودي كتابخانه عمومي شهر نيويورك که در دوران معاصر ساخته شده است

درگذشت كاشف راديوم در يك حادثه خياباني!

Pierre Curie

دكتر پيركوري Pierre Curie فيزيكدان فرانسوي كه به اتفاق زنش «ماری» راديوم و پلوتونيوم را كشف كرد و به فيزيك اتمي جان تازه داد 19 اپریل سال 1906 (30 فروردین) در يك حادثه خياباني در پاريس كشته شد. وي پانزدهم ماه می سال 1859 در همين شهر به دنيا آمده بود.
     دكتر كوري پس از فراغت از تحصيل در دانشگاه، كار در آزمايشگاه و تحقيق و تدريس را در پيش گرفته بود. وي نخست روي كريستالوگرافي و سپس مغناطيس به تحقيق پرداخته بود و در مبحث مغناطيس، قانون كوري را در رابطه تاثير حرارت بر خاصيت مغناطيس نوشته است.
     پیر با كمك زنش در سال 1898 موفق به كشف راديوم شد. این زن و شوهر همچنین موفق شدند در بيستم اپريل 1902 عنصر راديواكتيو «راديوم» را ايزوله كنند و سپس پلوتونيوم و با اين عمل، راه براي گسترش فيزيك اتمي و دستيابي به انرژي اتمي و نيز بمب باز شد و .... جايزه نوبل فيزيك سال 1903 به اين زن و شوهر دانشمند تعلق گرفت.
     مادام کوري در سال 1911 (و 5 سال پس از مرگ شوهر) نيز برنده جايزه نوبل در شيمي شد. وی پنجم جولای 1934 درگذشت.

نخستین ماهواره هند در مدار زمین در اپریل 1975

19 اپریل 1975 نخستین ماهوارهِ هِند به نام آریابهاتا Aryabhata در مدار زمین قرار گرفت. هند که می رود کشور اول جهان از لحاظ جمعیت شود یک کشور اتمی ـ موشکی است و دارای ناوهواپیمابر و کشتی های جنگی رادار گریز و میلیون ها نظامی زیر پرچم. شمار پزشکان، ریاضی دانان و کارشناسان هندی کامپیوتر بیش از کشورهای دیگر است. مهاجران هندی در کشورهای انگلیسی زبان فراوانند. نخست وزیر انگلستان یک هندی تبار است و همچنین معاون رئیس جمهوری آمریکا. یک بانوی هندی تبار دیگر ـ بانو Nikki Haley فرماندار پیشین کارولینای جنوبی و سفیر اسبق آمریکا در سازمان ملل نیز خودرا نامزد انتخابات نوامبر 2024 ریاست جمهوری آمریکا کرده است.

در قلمرو رسانه‌ها

روزنامه نگاری که جنگ های زمان خود را پوشش داد و اشاره های او در گزارش ها، به قدرت شدن آمریکا کمک کرد

Richard Hardin Davis که از او به عنوان روزنامه نگاری که جنگ های زمان خود را پوشش می داد ـ جنگ هایی که وسیعا ایجاد تغییرات کردند 18 اپریل 1864 در فیلادلفیا بدنیا آمد و 11 اپریل 1916 (در جریان جنگ جهانی اول) درگذشت. تاریخ ژورنالیسم او را که پدرش روزنامه نگار و مادرش یک نویسنده و مؤلف بود یک جرنالیست حرفه ای تمام عیار خوانده است که در این حرفه تحول ایجاد کرد.

ریچارد دِیویس

دیویس جنگ آمریکا با اسپانیا را پوشش داد که در آن آمریکا پیروز و قلمرو خارج از محدوده خود از جمله گوام، فیلیپین و پورتوریکو بدست آورد و همچنین اسپانیا را پس از 4 قرن از کوبا بیرون کرد. گزارش های عینیِ دیویس از این جنگ برای «تئودور روزولت» اندرز بود و آغازی برای خروج فدراسیون آمریکا از انزوا.
    دیویس همچنین جنگ انگلیس با بوئرها (مهاجران هلندی) در افریقای جنوبی را پوشش داد و پیش بینی کرد که سرانجام جنگ، پیروزی انگلیسی ها خواهد بود ولی طولی نخواهد کشید که هلندی تبارها با صندوق آراء قدرت را بدست خواهند گرفت و معادن طلای منطقه سبب خواهد شد که هلندی تبارها (سفید پوستان) گرچه در اقلیت باقی خواهند ماند، قدرت را در انحصاز خود قرار دهند (پیش بینی تبعیض نژادی که پشت پرده آن همان انحصار طلا بود).
    دیوس دو سال اول جنگ جهانی اول را نیز پوشش داد که فوت شد. در آن زمان، هنوز آمریکا وارد این جنگ نشده بود. به نظر برخی، پیش بینی های او در گزارش ها و مقالاتش، تفکّر سران آمریکا را در ورود به این جنگ در زمان مناسب تقویت کرد. آمریکا در سال 1917 وارد این جنگ اروپانیان شد و گام به باشگاه قدرت ها گذارد.
    دیویس بر پایه مشاهدات خود تألیفات متعد دارد که برخی از آنها تبدیل به فیلمنامه شده اند. او چند داستان نیز نوشته که کتاب شده اند. وی بر چگونگی سازمان و نشر مجله تعریف تازه نوشته است که طبق این تعریف، مجله یا باید آموزش دهد (فرهنگی و ارتقاء دهنده معلومات عمومی باشد) و یا سرگرم کننده و در هر دو صورت، تصویر و کاریکاتور نقش اساسی در جلب مخاطب برای مجله دارد. دیویس با یک هنرمندِ حرفه نمایش و خواننده و اهل موسیقی ازدواج کرده بود.

روزی که شماره 36 مجله روزنامک (فروردین 1396) به توزیع داده شد.

شماره 36 (فروردین 1396) ماهنامه روزنامک که سی ام فروردین 1396 به توزیع داده شد.
می توانید مطالب این شماره را که تصویر روی جلد آن در زیر آمده است در ادیشن آنلاین این مجله به آدرس: www.rooznamak-magazine.com مطالعه کنید. همچنین شماره های قبلی و بعدی این مجله.

ساير ملل

کشتار یهودیان در سه منطقه اروپا در سه نوزدهم اپریل در سالهای 1506، 1902 و 1943

«تاریخ» ثبت کرده است که در سه نوزدهم اپریل ـ در سال های مختلف، یهودیان در سه منطقه در اروپا کشتار شدند.
    طبق مطالب ثبت شده در تاریخ عمومی، در 19 اپریل 1506 در شهر لیسبونِ پرتغال (درهفتهِ مقدس مسیحیان که «ایستِر» یکی از روزهای آن است) بیش از هزار و نهصد یهودی کشتار شدند و اموال آنان غارت شد. این یهودیان قبلا از اسپانیا به پرتغال نقل مکان کرده بودند زیراکه حاکمان دو منطقهِ اسپانیا دست به آزار آنان زده بودند. پادشاه وقت پرتغال یهودیان را تحمل می کرد، ولی تحت فشار روحانیون کاتولیک پرتغال در سال 1497 به آنان تکلیف کرد که مسیحی شوند و یا پرتغال را تَرک کنند و برخی از آنان پذیرفتند و در ظاهر مسیحی شدند که باز پاره ای از مقامات کلیسا نپذیرفتند و گفتند که یهودیَت، توأماً نژاد و دین است و مسیحی شدن آنان ظاهری است نه باطنا و واقعا. در خطابه های مذهبی به مناسب ایستِر (اپریل 1506)، پرتغالی ها تحریک شدند و دست به کشتار یهودیان زدند که این کشتار که سه روز طول کشید به Lisbon Pogrom معروف شده است.
    نوزدهم اپریل 1902 در شهر پانصدهزار نفریِ Kinshinev مولدُوا (در آن زمان، گوشه ای از روسیه تزاری و مجاور رومانی) در مراسم ایستِر، مسیحیان منطقه تحریک و به رغم حمایت تزار روسیه از یهودیانِ قلمرو خود دست به کشتار و غارت آنان زدند.
    نوزدهم اپریل 1943 نیز ارتش هیتلر در شهر ورشو (پایتخت لهستان) به محله یهودیان که تحت نظر بود حمله برد و دست به کشتار آنان و بازداشت و فرستادنشان به اردوگاه زد.

ريشه تنش هندو و مسلمان در شبه قاره هندوستان

19 اپریل 1632 «شاهجهان» امپراتور تيموري [مغول تبار] هند دستور تخريب معابد هندوها را صادر كرد و با اين دستور، آتش دشمني هندوها با مسلمانان شبه قاره را روشن ساخت ـ آتشي كه هنوز خاموش نشده است.
در پي اين دستور، در مدتي كمتر از يك هفته تنها در «بنارس» 76 معبد هندوها ويران شد.
انگلیسی ها پس از سلطه بر هند، از دشمنی هندو و مسلمان برای تثبیت سلطه خود استفاده بردند. تجزیه این شبه قاره و جدا شدن مسلمانان هندوستان و ایجاد پاکستان در 1947 و بعدا بنگلادش از تجزیه پاکستان در سال 1971 تا حدّی زیاد ریشه در همان دستور «شاهجهان» دارد. پس از ایجاد پاکستان، دشمنی سنی و شیعه در پاکستان آغازشد که این درگیری ـ بعضا خونین ادامه دارد. در پاکستان، شیعیان به «جعفری» معروف هستند.

تاسیس کشور بلژیک و نگاهی کوتاه به تاریخچه و ساختار آن

نشست نوزدهم اپریل 1839 لندن «استقلال، بیطرفی و سلطنتی بودن» بلژیک را تضمین کرد و همین «تضمین بازی ها» از علل دو جنگ جهانی قرن 20 بود و ترس از سلاح اتمی است که مانع جنگ جهانی دیگری شده است، نه ابتکار و خردمندی «دولت ـ مردان».
     بلژیک از زمان سلطه رومی ها که یک ایالت این امپراتوری به نام «گالیا بلژیکا» بود تا انقلاب سال 1830 به صورت یک کشور مستقل نبود و حاکمیت ملی نداشت. این انقلاب استقلال بلژیک را اعلام داشت که نشست سال 1831 قدرت های اروپایی آن را تایید و نشست 1839 لندن این استقلال را تضمین کرد.
    ساکنان ِ به آن ترتیب استقلال یافته بلژيکِ 30 هزار کیلومتری (و اینک 11 میلیون نفری) سه گروه بوده اند؛ فلاندرها در شمال، والون ها در جنوب و آلمانی ها در جنوب شرقی. فلاندرها به زبان فلمیش (فلمینگ) تکلم می کنند و «والون ها» فرانکو فون (فرانسوی زبان) هستند با فرهنگ های مختلف و در زمان برتری هر قدرت اروپایی؛ اسپانیا، فرانسه و ... تابع آن قدرت و در نتیجه صحنه جنگها. ناپلئون در سال 1815 در واترلو (ناحیه ای در نزدیکی بروکسل) شکست نهایی خورد. از این زمان بود که بلژیکی ها به اندیشه استقلال افتادند.
     بلژیک یکی از کشورهای دو زبانه جهان است و اینک عملا پایتخت ناتو و اتحادیه اروپا. اشتراک زبان، نژاد و فرهنگ با دو همسایه، سبب شده بود که اتحادیه بنه لوکس (هلند، بلژیک و لوکزمبورگ) به وجود آید. هرسه کشور از موسسان اتحادیه اروپا هستند.

بوي نفت و علاقه ديرپاي انگلستان به جنوب عراق

19 اپریل 1941 نيروهاي اعزامي انگلستان از هند، ظاهرا به هواداري از نايب السلطنه عراق كه در پي كودتاي «رشيدعالي الگيلاني» از سوي مجلس اين كشور بركنار شده بود بصره و نواحي اطراف آن را متصرف شدند.
     انگليسي ها از زمان زنديه نسبت به بصره كه در صدر اسلام براي نظارت بر مناطق جديد الاسلام شرق دجله ساخته شده است حساسيت خاص داشته اند و اين حساسيت از ماه مي 1908 كه نخستين چاه نفت خاورميانه در مسجد سليمان به بهره داري رسيد بيشتر شده است زيرا بصره در مركز منطقه نفتي خاور ميانه قرار گرفته است.
    حمله نظامي آمريكا به عراق در مارس 2003 باعث شد كه انگليسي ها بار ديگر به عراق بازگردند و هفت هزار نظامي وارد جنوب عراق و منطقه بصره کنند.

يک نظامي مسلح انگليسي در بصره، در اپریل 2007

انفجار مرگبار در ساختمان دولت فدرال آمریکا در اُكلاهماسيتي در نوزدهم اپریل 1995

نوزدهم اپریل 1995 انفجار يك خودرو وَن (بزرگتر از استيشن واگن) حامل بمب در اُكلاهماسيتي، ساختمان دولت فدرال آمريكا در اين شهر را ويران ساخت و باعث مرگ 168 تَن و جرح بيش از 500 نفر ديگر شد. بعدا يك نظامي سابق آمريكايي به نام Timothy Mcveighتيموتي مکوي 33 ساله به اتهام انجام اين عمل دستگير و پس از محاكمه اعدام شد.
وي كه يك «ناراضي» معرفي شده بود به اين عمل خود اعتراف كرده بود. يك همدست تيموتي نيز به حبس ابد محكوم شده است.

Mcveigh در لباس ارتش آمریکا و در لباس زندان

ساختمان فدرال ( محل استقرار ادارات دولت مرکزي آمريکا) در اکلاهماسيتي پس از انفجار

19 اپریل 2003 و پرسش جهانيان: خونریزی و اختلافات داخلی در عراق تا به کِي ادامه خواهد داشت و نتیجه نهایی چه خواهد بود؟

19 اپریل سال 2003 ، يك ماه پس از اعلام سقوط دولت عراق و تکميل اشغال نظامي این کشور، پرسشهاي متعدد به ذهن جهانيان آمده بود كه مي توان به آرشيوها رجوع کرد و آنها را در صفحات نامه به سردبير و تلفن به دبير امور عمومي روزنامه ها (پابليک اديتور روزنامه رها) به دست آورد ــ پرسشهايي كه پاسخ به پاره اي از آنها ممكن است پس از خروج اسناد از طبقه بندي داده شود. پاره اي از اين پرسشها از اين قرار بود:

    ـ چرا ارتش عراق در جريان تعرض آمريکا، آن طور که بايد، برای دفاع ظاهر نشد؟. آن همه اسلحه عراق؛ تانك و هواپيما چه شدند؟. افراد گارد جمهوري عراق که قبلا آن همه مطلب درباره انضباط و وفاداري آنان گفته و نوشته شده بود در چه وضعيتي و کجا هستند؟. نظامیان بعثي عراق چه شده اند و بعدا چه خواهند کرد؟. تكليف آن همه اسلحه در دست مردم چه مي شود؟. چرا پلها و جاده هايي که بر سر راه نيروهاي حمله گر بودند تخريب نشدند؟. مقامات میانی و اعضای حزب بعث كه از دهها سال پيش قدرت را در عراق در دست داشتند، چه شدند و در چه وضعيتي قرار دارند و حرکت بعدي آنان چه خواهد بود؟. پليس و ماموران امنيتي دولت بعثی عراق چه شده اند؟. اگر عراق که مي دانيم دستپخت انگلستان پس از جنگ جهاني اول، از به هم جوش دادن نژادهاي مختلف و پيروان اديان و مذاهب گوناگون است دچار تفرقه و جنگ داخلي ـ ميان کُرد، شيعه و سُنّي ـ شود، کدام سازمان جهانی و دولت براي رفع معضل اقدام خواهد کرد و چگونه؟، و ....

    - در چهار سال بعد از اشغال نظامي عراق (از 19 اپریل 2003 تا 19 اپریل 2007) رويدادها و وضعيت عراق ثابت کرد که نگراني ها از برخوردهای نژادی ـ مذهبی و تقسیم منافع و سهم خواهی ها درست بود. تنها در 19 اپریل 2007 در انفجارهاي انتحاري عراق 183 تن کشته و دهها تن ديگر مجروح شدند. عکس زير در اين روز در پي انفجار انتحاري يک خودرو در يک ايست بازرسي پليس در بغداد برداشته شده است. در اين انفجار 33 نفر کشته و 75 نفر ديگر مجروح شدند. در اين روز اين سئوال مطرح بود که خونریزی و اختلافات داخلی در عراق تا به کي ادامه خواهد داشت و نتیجه نهایی چه خواهد بود؟.

    روزنامه نگارانی که تا اين سال (سال 2007) از عراق دیدن و اوضاع را از نزدیک مشاهده کرده بود از فساد اداری و ندانمکاری و اغراض و تبعیض گزارش داده و مسافران عادی از نبود وسائل رفاهی و تمیز نبودن شهرها و ناشادی عراقی ها سخن گفته بودند.

     یکانهای رزمی آمریکا تا دسامبر 2011 به تدريج عراق را ترک کردند ولی به نظر مي رسد که اختلاف نظرها (مسائل نژادي و مذهبي) در پشت پرده باقي مانده اند و خونریزی گَهگاه به چشم مي خورد. آمريکا دوباره واحد رزمي در عراق مستقر ساخته و دولت سعودي که به نظر مي رسد در ميان سُني هاي عراق تا حدودي از نفوذ برخوردار است مي کوشد که به دولت بغداد نزديک شود و موضوع رفراندم کُردهاي عراق که برگزار شده است مسکوت مانده است.

برخي ديگر از رويدادهاي 19 آوريل

1171: حكومت فاطميون (شيعيان) بر مصر پايان يافت و زمامداری اين كشور به دست ايّوبيان (کُردها) افتاد. کُردها سالها بر منطقه وسیعی در خاورمیانه و خاور نزدیک حکومت داشتند.

1770: ماری آنتوانت شاهزاده خانم (پرینسس) اتریش غیابا (وکالتی) به عقد ازدواج لوئی شانزدهم پادشاه فرانسه درآمد. این دو پس از انقلاب فرانسه، در دادگاه انقلاب محکوم و گردن زده شدند.

1882: چارلز داروین صاحب فرضیه «موجودات» در این روز درگذشت. وی در 1809 بدنیا آمده بود.

1899: جزاير فيليپين كه قرن ها متعلق به اسپانيا بود در پي شكست اين كشور در جنگ دريايي مانيل از آمريكا، از اين روز به دولت واشنگتن تعلق گرفت و تا سال 1946 اين وضعيت ادامه داشت. امپراتوری ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم، به مدت چند سال فیلیپین را از دست آمریکا خارج ساخته بود.

1923: «قانون انتخابات مصر» زنان و نظاميان را از دادن راي محروم كرد.

1941: ارتش بلغارستان از فرصتي كه جنگ جهاني دوم فراهم آورده بود استفاده كرد و به مقدونيه حمله بُرد.

1945: ناو هواپيمابر آمريكايي فرانكلين براثر حمله ژاپني ها آسيب ديد.

1949: ایرلند از انگلستان جدا شد و اعلام استقلال با برقراری نظام جمهوری کرد.

1950: در این روز نخستین پرواز جت مسافربر برفراز اقیانوس اطلس و طی کردن عرض این اقیانوس انجام شد.

1954: پارلمان پاکستان اُردو و بَنگالی را زبان های رسمی پاکستان اعلام کرد. در آن زمان، بنگلادش به نام پاکستان شرقی بخشی از جمهوری پاکستان بود که در سال 1971 جدا شد و کشوری مستقل شده است.

1960: دانشجویان و جوانان در کره جنوبی اعتراض و تظاهرات خیابانی آغاز کردند و خواهان برقراری دمکراسی واقعی شدند که در پی آن سیگمان ری Sygmann Rhee از سمت ریاست جمهوری کناره گیری کرد و انتخابات کره جنوبی رنگ واقعی تر بخود گرفت. سیگمان ری نخستین رئیس جمهوری کره جنوبی پس از تسلیم شدن ژاپن به فاتحان جنگ جهانی دوم و تقسیم موقّت شبه جزیره کره به دو منطقه ـ شمالی و جنوبی ـ بود.

1971: نخستين ايستگاه فضايي به نام ساليوت - 1 = Salyut -1 از سوي دانشمندان شوروي در مدار زمين قرار گرفت و به مدت 175 روز و تا 11 اکتبر 1971 کره زمین را دور می زد. این نخستین ایستگاه فضایی سه سرنشین داشت.

1971: 19 اپریل 1971 سییِرالئون Sierraleon واقع در آفریقای غربی جمهوری شد. این کشورِ 8 میلیونی تا 27 اپریل 1961 مستعمره انگلیس بود که در چارچوب جامعه مشترک المنافع انگلستان استقلال یافت. اعلام جمهوری شدن یعنی خروج از جامعه مشترک المنافع. نخستین اروپائیانی که به سییرالئون رسیدند پرتغالی ها در 1492 بودند. نام سییرالئون از یک رشته کوههای این کشور گرفته شده که به کوههای شیر معروف بوده اند. 79 درصد مردم این کشور مسلمان هستند.

1975: هند نخستین سفینه فضایی خود به نام «آریابهاتا» را در مدار زمین قرار داد.

1978: سنای آمریکا تصویب کرد که کانال پاناما به دولت پاناما داده شود.

1978:
...............

کُپی مطالب ستون «امروز در تاریخ» نوشتهِ نوشیروان کیهانی زاده که در صفحه 6 شماره 15588 روزنامه اطلاعات (30 فروردین 1357) درج شده بود

1989: در رزمناو سنگین 45 هزار تُنی آمریکایی آیوا USS Iowa انفجار روی داد و 47 تن کشته شدند. انفجار در محل استقرار توپِ شماره 2 این ناو روی داده بود. ناو آیوا که در جنگ های دوم جهانی، کره و ویتنام شرکت کرده بود بازنشسته شده و به صورت موزه و بازدید رایگان در ساحل لس آنجلس نگهداری می شود.

1999: چندی پس از احیاءِ وحدت آلمان و خروج نظامیان روسیه پس از دهها سال از شرق آلمان (جمهوری دمکراتیک آلمان ـ آلمان شرقی)، پارلمان فدرال (سراسری) آلمان ـ Bundestag بار دیگر به شهر برلین انتقال یافت.

2000: بوئینگ 737 هواپیمایی فیلیپین ـ پرواز 541 ـ در جریان یک پرواز داخلی سرنگون شد و 131 سرنشین آن کشته شدند.

2011: فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا در این روز و پس از نزدیک به نیم قرن، از دبیر اولی حزب کمونیست کوبا (حزب حاکم) کنارگیری کرد و اعلام داشت که از آن پس نظرات خود را به صورت مقاله منتشر می کند که همه و در همه جا از آن آگاه شوند. کاسترو 5 سال و 7 ماه بعد، در نود سالگی در 25 نوامبر 2016 درگذشت.

کارنامک نوشيروان (خاطره ای از مولف)

شنیدن درد دل دو مسافر روس و سوریه ای در فرودگاه استانبول در یکم مارس 2016 از وضعیت ـ پیش بینی های آنان

سه شنبه یکم مارس 2016 در مسیر از آمریکا به ایران وارد فرودگاه استانبول شدم و چند ساعت در این فرودگاه بودم و بمانند 60 سال گذشته (از 1956 به اين سوي) از این گیت به آن گیت رفتم تا سوژه بیابم که خوراک یک ژورنالیست ـ تاریخ نگار است.
    اخبار مربوط به کُشت و کُشتار در ترکیه همان روزها انتشار یافته بود و از این بابت، آثار نگرانی و احتیاط در چهره و رفتار مسافران مشاهده می شد. مسافران ایرانی که با پروازهای مختلف و از گوشه و کنار اروپا و آمریکای شمالی و بعضا ترکیه غربی آمده بودند تا به ایران بروند صحبت از مشکل ِ نبودِ پرواز ِ «نان ستاپ» می کردند. این نارضایی، میان ایرانیان مقیم آمریکا و کانادا بیشتر بود. اینان می گفتند که انتظار ما که عمدتا سالخورده هستیم این بود که پس از سازش هسته ای، دست کم پرواز مستقیم میان آمریکا و ایران از سر گرفته شود. اگر مشکلی در کار شرکت های هواپیمایی ایران است، با پرواز مستقیم شرکت های هواپیمایی آمریکا به تهران موافقت شود.
    در این میان، یک ایرانی مقیم اروپا که عازم اصفهان ـ شهر خود ـ بود گفت: سال ها تلاش کردم که گذرنامه اروپایی (کشور محل اقامت خود) بگیرم تا از مشکلات گرفتن ویزا برای سفر به آمریکا، کانادا، ژاپن، تایوان، استرالیا و کره جنوبی که شرکت محل کار من ارتباط تجاری با آنجا دارد آسوده شوم که با مصوّبه اخیر کنگره آمریکا، این مشکل بازگشت داده شده است و هر ایرانی که در طول 5 سال به زادگاه خود ـ ایران رفته باشد نمی تواند از معافیت ویزا برای یک اقامت کوتاه مدت در این کشورها برخوردار شود. یعنی که برای ما ایرانیان همان آش است و همان کاسه. دولت ایران هم به موقع به اقدام کنگره آمریکا اعتراض نکرد و از «اوباما» مصرّانه نخواست که دست کم اجرای آن مصوّبه کنگره را به تأخیر اندازد.
    در بخش انتظار گیت مجاور، صندلی مناسبی برای نشستن یافتم. یک زن نسبتا سالخورده، سنگین وزن، چکمه پوش و سرخ موی با یک پسربچه آنجا و در همان ردیف نشسته بود و در کنار این دو، یک مرد جوان ظاهرا 30 ـ 35 ساله. پسربچه نام ایرانی داشت و این را هنگام خطاب کردن او فهمیدم و از آن زن پرسیدم که آیا ایرانی است؟، گفت که روس است و از اِربیل (اقلیم کُردستان) به بُخارست (رومانی) می رود تا در اینجا ـ در بیمارستان، پشت گوش این کودک که استخوان اضافی دارد عمل جراحی شود. پدر کودک که یک کُرد عراقی است سالها پیش در روسیه در دانشگاه شاگرد او بود و این کار را از وی خواسته است زیرا که خودش نتوانسته از محل کار مرخصی بگیرد. گفتم چرا در یک بیمارستان روسیه، نه؟، که درد دل کردن را آغاز کرد. پرسیدم که استاد چه رشته ای است گفت 62 ساله است و استاد تاریخ ِ روانشناسی و انسان شناسی ِ از دیدگاه روانشناسی نه تاریخ و نژاد و ....
    این بانوی روس گفت که پدرش یک نظامی بود، با او 5 سال در تاجیکستان، سه سال در ازبکستان و چهار سال در آلمان شرقی ِ وقت زندگی کرد و هر سه زبان فارسی، تُرکی ازبکی و آلمانی را به علاوه انگلیسی می داند. یک سال هم در هند بود. او گفت که در چند سفر به اقلیم کُردستان و دیدار این دوستان (خانواده کودک) الفبای عربی را هم یاد گرفته ولی خواندن، نه نوشتن. در تاجیکستان، فارسی را به الفبای روسی می نویسند.
    پرسیدم که اوضاع روسیه را چگونه می بیند گفت که فعلا آنجا کم و بیش فساد اداری ـ اقتصادی مشاهده می شود. حرص پول زدن و مادیگری باعث هرگونه فساد می شود و خدا داند که روند فساد اقتصادی و حرص جمع کردن پول و زندگی لوکس داشتن که از روز فروپاشی آغاز شده به کجا بیانجامد. از لحاظ روانشناختی، این وضعیت قابل پیش بینی بود. در هر کشوری که چنین تغییر عمیق ایجاد شود، افرادِ قبلا محروم و عُقده قدرت و ثروت داشتن به مقام های دولتی مخصوصا امور اقتصادی دست اندازی می کنند و چون تصوّر می کنند که تا ابدیت زنده هستند و بر خَر مُراد سوار، از توجه به جیبِ شان خودداری نمی کنند و اطرافیان یلتسین و پوتین از همین آدم ها و همین قماش بوده اند. در پی فروپاشی، چند استاد اقتصاد از هاروارد و نیویورک به مسکو آمدند و گردانندگان وقت را که شماری آزمند و خودپرست بودند به اقتصاد کاپیتالیستی هدایت کردند و دست فرد آماده کسب پول از هر طریق در این نوع اقتصاد باز تر است و گمان نمی کنم که روسیه در چند سال باقی مانده از عُمر من درست شود، مگر با کودتا و مداخله نظامیان. من امیدی هم به مدعیان سوسیالیسم و ناسیونالیسم در جامعه روسیه ندارم. پس از فروپاشی، قرار بود که جماهیر شوروی بشود جامعه مشترک المنافع که دیدیم مقامات هر جمهوری برای خودشان شدند سلطان و به راه استقلال و جدایی کامل رفتند ولی در هر جمهوری اقلیت روس وجود دارد و خطر طغیان و جنگ داخلی ـ جنگ داخلی و مداخله یک قدرت اتمی [روسیه]. آیا از خودتان پرسیده اید که چرا روسیه ای که 75 سال استقلال اقتصادی داشت، حالا وابسته به نفت شده است؟. پیش از فروپاشی، توده های روس دست کم در نَداری [بی ثروت بودن] برابر بودند. البته نه مقامات حزب و دولت که فروشگاه و بیمارستان اختصاصی و خانه ییلاقی داشتند. پدرم سرهنگ بود و اگر می خواست که بیش از سهمیه اش سیگار بکشد باید دست یک نظامی زیر دست را می بوسید تا سیگار اورا بگیرد. ما چند سال در دو اطاق در طبقه پنجم یک ساختمانِ بدون آسانسور زندگی می کردیم ولی فساد اقتصادی نبود و روس های بالای 40 سالگی آرزوی بازگشت به همان دوران را دارند.
    در این موقع مسافران به مقصد این بانوی روس برای سوار شدن فراخوانده شدند و من ماندم و آن مرد جوان که گفت از مردم شهر حَماه در سوریه است و عازم نیکوزیا (قبرس). تا حدّ رفع نیاز، انگلیسی می دانست. چون پرسش های دیگری از او کردم، پرسید که آیا پلیس مخفی هستم؟، گفتم نه، فقط کنجکاو هستم. گفت که تا پیش از جنگ داخلی، معلّم مدرسه بود و زنش مربّی کودکستان. مادرش کُرد است و به کردستان عراق که اَمن است رفته است و او برای دیدار مادر به آنجا رفته بود. این مرد گفت که در کردستان عراق از مسافران شنیده بود که بقیه عراق غرق در فساد اقتصادی و نا امنی است و لیبی و هر کشوری که در سالهای اخیر دگرگون شده است همین وضعیت را دارد. افغانستان همین طور و پیشتر از همه، پاکستان و از زمان تأسیس. یمن از زمان ملکه صبا دو قسمت بود، چرا آن را یک کشور کردند که چنین شود؟، تعمّد در کار بود. چرا در سومالی کودتا به راه انداختند که چنین وضعیتی باشد. آرامش اوکراین موقّتی است. اروپا شده است مهاجرنشین آسیا و آفریقا و مهاجران خشمگین و آماده انجام هرکاری ازجمله خودکشی. چرا طالبان را درست کردند و بعد، بهانهِ برانداختن به دست آوردند و …. داعش را ناگهان از زمین سبز کردند و گفتند که به نام اسلام آدم بکشد، تخریب کند، تجاوز به زنان کند و … تا به نام سرکوب آن در منطقه حضور داشته باشند. اسلام دین مهربانی کردن و بخشندگی است. مردم کشورهای دگرگون شده آرزوی بازگشت به دوران سابق را دارند. اگر به سوریه بروید می بینید که چقدر خرابی شده است، بودجه نصف دنیا را هم که خرج کنند، خرابی ها مرمّت نمی شود. چرا می خواهند که در خاورمیانه آشوب باشد؟، نمی دانم. آشوب، دربدری و ناامیدی است که ناراضی و ازجان گذشته می سازد و اصطلاحا تروریست. همسایه شیعه مذهب ما در حَماه سه سال پیش به من که از وضعیت می نالیدم گفت که دوره آخرالزمان نزدیک است. به پیش بینی خود من؛ کره شمالی ژاپن و کره جنوبی را نابود می کند و جنگ اتمی سراسری آغاز می شود.
    به اینجا که رسیدیم، نوبت هواپیمای عازم تهران برای سوارکردن مسافران رسید، گفت و شنید ما پایان یافت و مسافران بمانند 40 سال پیش با اتوبوس به محل پارک هواپیما منتقل شدند.

نامه به مولف

پیام تأمل برانگیز یک مخاطب که تصمیم گرفته است نظرات 20 حقوقدان و 20 مجتهد جامع الشرایط را درباره ضابطه خانه های خالی استعلام و کتاب کند

    در چند روز منتهی به 29 فروردین 1400 (18 اپریل 2021)، دریافت اظهارنظر درباره طرح مجلس یازدهم مبنی بر دریافت مالیات تصاعدی از خانه های خالی که پس از تأیید شورای نگهبان قانون شده و با امضای رئیس دولت که دوران ریاست او بر قوه اجرایی در مردادماه 1400 پایان می یابد به اجرا درآمده است ادامه داشت. برخی از این نظرات، مشابه همان نظراتِ مجموعا درج شده در سایت 14اپریل (25 فروردین) این تاریخ آنلاین بود که موضوع به فرستندگانِ آنها اعلام شد. در میان نظراتِ اخیرا دریافت شده، چند نظر و مطلب تازه مشاهده شد که در زیر یک موردِ تأمل برانگیز آن درج شده است تا در تاریخ بماند، بقیه در سایت روز بعد:

    ـ تاریخ نگاران قرن 21 با مورّخانِ هزاره گذشته که تنها شرح کارهای سران کشورها و جنگ ها را می نوشتند و از وضعیت مردم، نتیجهِ منفی اقدامات دولتی و ... عبور می کردند فرق دارند. مورخان قرن 21 در نقش «جُرنالیست [ژورنالیست] ـ تاریخ نگار» کار می کنند و به عبارت دیگر، کار ناقص و ملاحظه کاری احتمالی جُرنالیست ها را سرنخ قرار می دهند [سوژه می گیرند] و با دستی بازتر، هربار یک مورد ـ فقط یک مورد را کتاب می کنند تا بر پایه آن فیلم و مستند ساخته شود و سی دی هایش در دست مردم. هدف این است که از ضعف ها درس گرفته شود و اشتباهات تکرار نشود و همچنین کارهای خوب، سرمشق.
    من [مخاطب] در ایران و در دانشگاه تا کارشناسی [لیسانس] الهیات درس خواندم و پس از آمدن به اروپا، تحصیل در این رشته را ـ تئولوژی theology را در ایتالیا و اسپانیا ادامه دادم ـ گرچه بعدا در رشته دیگری استخدام شدم و بکار پرداختم.
    تصمیم من این بود که سه سال دیگر و پس از بازنشسته شدن، دست به پژوهش و تألیف بزنم تا به بشریت خدمت کرده باشم. ناگفته نگذارم که از 19 سال پیش از خوانندگان این تاریخ آنلاین هستم و قبلا با نام مؤلف آن، از مقالات وی در روزنامه اطلاعات در سال های پیش از انقلاب آشنا شده بودم.
    قانون تازه اخذ مالیات از صاحبان خانه های خالی که متن کامل و چگونگی اجرا شدن آن را در همین تاریخ آنلاین خواندم و کُپی گرفتم مرا بر آن داشته که نخست در همین زمینه تحقیق کنم و کتاب بنویسم ـ اولین کتاب من.
    عنوان این قانون: «مالیات از خانه های خالی» مرا جلب کرد. مگر خانهِ خالی درآمد دارد که صاحب آن مالیات بدهد؟. مگر یک فرد از قبل می دانست که نباید خانه خالی داشته باشد؟، بنابراین طبق استانداردِ وضع قانون، این ضابطه نمی تواند عطف بماسبق شود. اگر هدف مبارزه با احتکار خانه است یعنی یک فرد چندین خانه بخرد و خالی بگذارد تا گران بفروشد باید در قانون ذکر می شد: خریدارانِ 2 سال و یا 3 سال اخیر. این گرانی ها مربوط به همین دو ـ سه سال گذشته است و آن نیز به علت افزایش حجم نقدینگی است ـ این ریال ایران است که ارزان شده و قیمت ها و مزد خدمات را بالا برده است. راهِ بالا بردن ارزش ریال را پیدا کنید تا به موازات آن، قیمت ها پایین آیند. کسی که مثلا از 20 سال 30 سال پیش خانه قبلی خودرا حفظ کرده نیّت احتکار نداشته، برای فرزندانش و یا اجاره دادن و یا حفظ خاطرات گذشته و یا استفاده انباری نگهداشته است. به سازنده خانه انبوه هم نمی توان گفت محتکر. ساخته که بفروشد ولی نگران تورّم پول است. با این قانون که به او 12 ماه و 18 ماه پس از گرفتن گواهی پایان کار مهلت داده، نمی رود گواهی پایان کار بگیرد و یا اینکه کار را تمام کند، برای او یک فرصت فراهم شده است. یک فرد معمولی اگر خانه اش را بفروشد، راهی ندارد جز اینکه پولش را در بانک بگذارد که با این تورم 30 ـ 40 درصدی، ظرف چند سال از دست می رود و یا برود جنس و کالای غیر مصرفی بخرد و نگهدارد که این کار، احتکار واقعی است. اگر خانه را اجاره دهد که در ایران دعوای موجر و مستاجر بحث قدیمی بوده و علل بسیاری از درگیری های افراد. از سوی دیگر، ثبت سامانه ای تقلبی ـ خود یک مسئله ساز دیگر است. در آمریکا ثبت الکترونیک مسئله ساخته و همین مسئله جاری انتخابات چه رسد به ایران که یک رقم بزرگ، بی سواد ـ بی سواد الکترونیک دارد. با این تفاصیل، به نظر من [مخاطب] این ضابطه یک قانون جامع و کامل نیست.
    من [مخاطب] از همین حالا تمامی اظهارات و اقدامات و مرافعات بعدی مربوط به موضوع را جمع آوری می کنم. به یکی از بستگان در ایران گفته ام که به هزینه من همه را جمع آوری کند. سپس نظرات 20 کارشناس و حقوقدان و جامعه شناس واقف بر حقوق بشر را در سراسر جهان استعلام می کنم و آنگاه شخصا به چند کشور اسلامی می روم و از 20 مجتهد جامع الشرایط بویژه شیعه درخواست فتوا می کنم که آیا چنین ضابطه ای، بلحاظ اسلامی درست تنظیم شده است و شروع به نوشتن کتاب می کنم و آن را چاپی و ای بوکی ـ انتشار الکترونیک منتشر می سازم. این روزها ترجمه سریع اینترنتی کار آسانی است و قضیه به هر زبان اصلی که نوشته شود فرق ندارد. هدف؛ انتقاد و بدگویی نیست، منظور؛ اصلاح کار است. در یک نظام اسلامی که خود من [مخاطب] در انقلاب سال 1357 شب و روز شرکت کردم، دویدم و شعار دادم، تصمیمات و اقدامات نباید مطلقا از احکام اسلام و آیات قران و حقوق اسلامی افراد به دور باشد.

براي اطلاع

روزنامک

اِدیشن(نسخه) آنلاین مجله جهانی «روزنامک» که به شماره ثبت 25178/92 ثبت شده است حاوی «دستچینِ رویدادهای روز و گذشته - تاريخ» و چشم انداز فردا از دیدگاه اصحاب نظر و شخص ناشراست.
همچنین نظرات، تجربه، مشاهدات و خاطرات (کارنامک) نوشیروان کیهانی زاده ـ روزنامه نگار و تاریخ نویس 78 ساله ـ با هدف ارتقاء دانش مخاطبان، سطح آگاهی ها و مدنیّت برای داشتن دنیایی بهتر و کمک فرهنگی به کاهش مسائل جوامع، بشریّت و پیشگیری از اشتباه با این شعار: توانایی محصول دانایی است و «دانستن» حق انسان.
«روزنامک» که از نوامبر 2003 (21 آبان 1982) به صورت یک وبسایت، با هدف آموزش عمومی و خبر و نظررسانی ایجاد شده بود. شماره یکم نسخه چاپی روزنامک نيز در اپريل 2014 (ارديبهشت 1393) در تهران منتشر شد و انتشار آن ادامه يافته است.

نسخه آنلاين: www.rooznamak.com

نسخه چاپی: www.rooznamak-magazine.com

مطالعه اين سايت و نقل مطالب آن با ذكر ماخذ (نشاني کامل سايت و نام مولف آن) آزاد است، مگر براي روزنامه هاي متعلق به دولت و دستگاههاي دولتي؛ زيرا كه مولف اين سايت اكيدا «روزنامه نگاري» را كار دولت نمي داند. روزنامه عمومي به عنوان قوه چهارم دمكراسي بايد كاملا مستقل از دولت و سازمانهاي عمومي باشد تا بتواند رسالت شريف خود را به انجام برساند.

تماس با مولف:

editor (a) iranianshistoryonthisday.com
n.keihanizadeh (a) gmail.com