Iranians History on This Day
      имрӯз    дар бораи сайт    дар бораи муаллиф
  рӯз ва моҳи мавриди назарро таъин кунед 
   
(Cyrillic Version)  
    برگرداننده به حروف سیریلیک: دکتر منیژه رحیموا (رحیم زاده) 
 
Баргардон ба хати сирилӣ: доктор Манижа Раҳимзода   


 

 Nov 11 
Сипосгузории сенати Рум аз давлати Эрон
11 ноябри соли 401 мелодӣ, сенати Рум аз иқдоми Эрон мабнӣ бар додани озодии мазҳабӣ ба масеҳиён сипосгузорӣ кард, ки суратҷаласаи музокироти он рӯз дарҷ шуда ва боқӣ мондааст. Яздигирди I, ки дар соли 399 мелодӣ ба салтанат расида буд, пас аз дарёфти дархости давлати Рум мабнӣ бар додани озодии анҷоми ойинҳои динӣ ба масеҳиёни қаламрави Эрон, ба мухолифати мӯбадони зартуштӣ нигоҳ накарда, бо ин дархост мувофиқат карда буд.
    
    
    
    
    
    
    
Доктор Шахт дар Теҳрон
Доктор Шахт, иқтисоддон ва насионалисти машҳури олмонӣ барои додани назар ҷиҳати беҳбуди авзоъи иқтисодии Эрон 11 ноябри соли 1935, вориди Теҳрон шуд ва бо Ризошоҳ мулоқот кард, ки рӯзномаҳои Ландан аз он ибрози нохурсандӣ карданд.
    Шахт дар поёни ҷанги II ҷаҳонӣ ба иттиҳоми кӯмак ба насионализми ифротии Олмон ва тақвияти он ва низ додани хат ба Гитлер дастгир шуд, вале муҷозот нашуд. Бозпурси инглисӣ зимни таҳқиқ ва бозҷӯӣ аз ӯ дар бораи дидораш аз Теҳрон ва эҳсоси Ризошоҳ нисбат ба давлати нозии Олмон ҳам аз ӯ суол карда буд. Аз замони дидори Шахт аз Эрон буд, ки инглисиҳо яқин ҳосил карданд, ки Ризошоҳ дар ҷустҷӯи мақарре аст, то нуфузи ононро дар авзоъи Эрон ба ҳадди ақал бирасонад. Доктор Шахт пас аз ҷанги ҷаҳонии дувум ҳам аз Эрон дидан кард. Вай ҳамонанди соири насионалистҳои олмонӣ нисбат ба Эрон ибрози алоқа мекард.
    
    
    
    
    
Бӯҳрони устони 14 Эрон
11 ноябри соли 1957 мелодӣ, шӯрои вазирони давлати вақти Эрон бо овардани шавоҳид аз таърих ва асноди дигар, Баҳрайнро устони 14 Эрон эълом дошт, ки давлати Инглистон ба ин иқдом эътироз кард. Дар пайи ин иқдом асноди дигар, бисёре аз мардум ва ҷамъиятҳо паёмҳои ҳимоят аз давлат фиристоданд ва дар нуқоти гуногуни кишвар чанд мадраса ва хиёбон ба Баҳрайн табдили ном дода шуданд. Ихтилофи назари Эрон ва Инглистон дар ин замина то соли 1346 ҳам идома дошт, ки ду сол баъд, шоҳ дар ҷараёни сафари худ ба Ҳинд дар мусоҳибае ба таври ғайричашмдошт нисбат ба даовии Эрон бар Баҳрайн ақибнишинӣ кард ва ... ки шунида мешуд шоҳ ба хости Омрико чунин кардааст. Ин амали шоҳ иштибоҳи дигареро дар таърихи ӯ бар ҷой гузоштааст. Баҳрайн, ки даҳҳо солт таҳти ҳимояти Инглистон буд, солҳост ки маҳалли таваққуф ва рафтуомади неруҳои низомии Омрико дар Халиҷи Форс шудааст.
    
    
    
    
    
    
    
    
Лаҳзаи поёни ҷанги ҷаҳонии аввал – тағйири нақшаҳои географӣ ва ҳамчунин шароит
11 ноябри соли 1918, бо имзои Қарордоди тарки хусумат, ҷанги ҷаҳонии аввал, ки беш аз панҷ миллиону панҷсад ҳазор нафар низомӣ ва шаш миллион ғайринизомӣ кушта дошт, поён ёфт ва оташи туфангҳо хомӯш шуд. Вале бемории грипп баъд аз он ки сарбозони бозгаштӣ аз ҷабҳаҳо вируси онро бо худ ба шаҳрҳояшон бурда буданд, беш аз 20 миллион инсонро аз миён бурд.
    Далели кам будани талафоти ҷанги ҷаҳонии аввал нисбат ба ҷанги ҷаҳонии дувум, пешрафта набудани ҷангафзорҳо ва заифии қудрати таҳрикии онҳо буд. Ҷанги ҷаҳонии аввалро муаррихон ҷанги урупоиён, ҷанги бузург ва ... унвон кардаанд. Ин ҷанг нақшаи географии Ховари Миёна, Урупои Марказӣ ва ҷанубиро тағйир дод ва ба умри ду империяи қадимии Утриш (Австрия) ва Усмонӣ поён бахшид ва империяи Русияро ба сурати кишвари шӯро даровард.
    Инглистон ва Фаронса бо ин, ки муваффақ ба халос кардани худ аз дасти қудрат дар ҳоли тулуъи Олмон шуда буданд ва сарзаминҳои бештареро ба қаламрави худ илова мекарданд, маҷбур ба тағйири сиёсати худ шуданд, зеро ҷаҳон шароити наве пайдо карда буд ва қудратмандон дар айни ҳол бо як қудрати идеологӣ ҳам дар саҳнаи ҷаҳон рӯ ба рӯ шуда буданд, ки қаблан собиқа надошт. Ба илова, дар Омрико неруҳое по ба арса гузошта буданд, ки намехостанд ин кишвар ба инзивои тӯлонии худ идома диҳад. Ҷанги ҷаҳонии аввал таҷрибаи қудрат барои Омрико буд, ки вориди саҳнаи сиёсии ҷаҳон шавад.
    Ду қудрати урупоии бозмонда аз ҷанги ҷаҳонии аввал, пас аз сар баровардан аз зери харобаҳои он дар Урупо бо Итолиёи тозае рӯбарӯ медиданд, ки аз шарри Утриш халос шуда буд ва саҳмхоҳӣ мекард ва шароити Ховари Дур бо ҷумҳурӣ шудани Чин ва қудрат гирифтани Жопун тағйир ёфта буд ва дар бисёре аз нуқоти ҷаҳон эҳсосоти насионалистӣ, ки табиати зидди султа дорад, дар ҳоли бедор шудан буд.
    Аз миёни талафоти низомиён, саҳми Олмон як миллиону 700 ҳазор, Фаронса як миллиону сесад ҳазор ва Инглистон 900 ҳазор буд.
    Ҷанги ҷаҳонии аввал, ки натиҷаи рақобатҳои истеъмории қудратҳои урупоӣ буд, миллигароии ифротиро дар Урупо ба дунё овард, ки натиҷааш ҷанги ҷаҳонии дуввум буд. Дар қарордодҳои поёни ҷанги ҷаҳонии аввал ба миллати Олмон зӯргӯӣ шуд ва ҳамин зӯргӯӣ ва таҳмили дигар боиси зуҳури Гитлер ва миллигароии ифротии олмониҳо шуд.
    Аз натиҷаи ҷанги ҷаҳонии аввал, яке ҳам афзоиши ҳузури занон дар идораҳо ва коргоҳҳо буд, ки падидаи тозае шуд. Ба сабаби эъзоми мардҳо ба ҷабҳаҳои ҷанг, роҳ барои вуруди занон ба машоғили мардона боз шуд, ки пас аз он ба сурати як амри оддӣ даромад. Ироқ, Урдун ва Лубнон аз сохтҳои баъд аз ҷанги ҷаҳонии аввал ва аз натоиҷи он будаанд.
    Хунинтарин саҳнаҳои ҷанги ҷаҳонии аввал, набарди Вардан буд, ки зимни он як миллион тан кушта шуданд.
    
яке аз охирин саҳнаҳои ҷанги ҷаҳонии аввал дар Урупо, ин акс 23 октябр гирифта шудааст


    
    
    
    
    
Ҳадяи муаллиф
Ин сайти мустақил ва озод, ҳадяи ночизи муаллифи он ба ҳамаи эрониён, эронитаборҳо ва порсизабонон аст, ки эшонро аз ҷон азизтар дорад; ва хидмате меҳанӣ ва омӯзишӣ, ки хидмат ба Меҳан, ҳамватанон ва эронитаборҳо як вазифа, рисолат ва қарзе аст, ки бояд шариф ва халалнопазир бошад ва дар роҳи анҷоми вазифаи меҳанӣ ниёз ба ҳимояти моддии эҳдоӣ набояд бошад ва нахоҳад буд. Интихоби мавзӯъ барои нигориш ва пешниҳод дар сайт назари шахсии муаллиф аст.
 



 



 




 
 Contact Author: historian [at] copper.net

 Designed & Developed by: Aftabsoft Co. 2008