Oct 5

Охирин пирӯзии муҳими артиши Эрон дар замони Анӯшервони Додгар ва нигоҳе кӯтоҳ ба ислоҳоти дохилии ӯ

сиккаи Хусрав Анӯшервон бо тасвири ӯ 5 октябри соли 579 мелодӣ, артиши Эрон иборат аз 40 ҳазор савор ва 100 ҳазор пиёда, Сурияро аз дасти румиҳо хориҷ кард ва наздик ба 20 ҳазор румиро ба асорат гирифт.     Жустини II императори Рум, ки ду бор аз Хусрав Анӯшервон шикасти низомӣ хӯрда буд ва аз ғаму андӯҳ худро бознишаста ва хонанишин карда буд, пеш аз канорагирӣ, генерал Тибриюсро ҷонишини худ кард, то битавонад аз ӯҳдаи артиши Эрон барояд, ки Тибриюс ҳам дар ҷанги октябри соли 579 шикаст хӯрд, вале дигар Жустини II зинда набуд, то хабари ин шикастро бишнавад. Ӯ 5 октябри соли 578 дар инзиво, дар синни 58 солагӣ даргузашт.     Пас аз пирӯзии октябри соли 579 мелодӣ, тӯле накашид, ки Анӯшервони сосонӣ, шоҳи вақти Эрон пас аз 48 сол салтанат даргузашт. Вай нақшаи ихроҷи румиҳо аз Сурияро шахсан тарроҳӣ карда буд. Дар даврони ҳукумати Анӯшервони Додгар марзҳои Эрон тақрибан ба ҳудуди марзҳои Эрон дар даврони ҳахоманишӣ расида буд. Вай гуннҳоро аз минтақаи Тоҷикистон ва шимолу шарқи Афғонистони имрӯз ихроҷ кард, ҳукумати Руми шарқиро хироҷгузори Эрон сохт, имтиёзҳои табақотиро коҳиш дод, низоми қазоиро ислоҳ ва кадхудоёну деҳдоронро интихобӣ ва бегории арбоб аз риоятро лағв кард. Ба дастури ӯ, мадрасаҳои фаровон таъсис шуд. Вай таълиф ва тарҷумаи китобҳои ҳиндӣ ба юнониро ташвиқ кард ва барои ин манзур як созмони давлатии вежа ба вуҷуд овард, ки тарҷумаи Калила ва Димна аз ҳиндӣ яке аз корҳои ин созмон будааст. Хусрави Анӯшервон иморатҳои тоза дар кохи Тисфун сохт ва дар шаҳрҳо дафтарҳои махсус доир кард, ки дарди дили мардумро ба вай иттилоъ диҳанд. Худи ӯ ҳар чанд рӯз як бор дидори умумӣ дошт ва дар ин дидор шахсан шикоятҳои мардумро дарёфт ва ба дарди дилҳо ва хостаҳояшон таваҷҷӯҳ мекард. Гоҳ гоҳ, ки мардум барои эъломи шикоят ва дархостҳо худ дар муқобили кохи Тисфун ҷамъ мешуданд, шахсан дар зинапояи кох ҳузур меёфт ва изҳороти ононро мешунид.     Муаррихони асримиёнагӣ аз вай бо баррасии корҳои Хусрав Анӯшервон, бар номи ӯ сифати додгарро изофа карданд, ки дар даҳаи дувуми қарни 14 ҳиҷрӣ хуршедӣ, ки зартуштиёни Ҳинд чанд мадраса дар Теҳрон сохтанд ва ба омӯзишу парвариши Эрон ҳадя карданд, номи бузургтарин онҳоро, ки дар хиёбони Инқилоб қарор дорад, Анӯшервони Додгар гузоштанд, ки даҳҳо сол беҳтарин дабиристони духтаронаи пойтахт буд.     Дар заминаи низомӣ, ба навиштаи муаррихони Руми шарқӣ Хусрави Анӯшервон ва фирори сарбози эронӣ дар ҷангҳои дифоъиро акидан мамнӯъ ва барои он муҷозоти сахт дар назар гирифта буд ва чунин сарбозӣ пеш аз муҷозот, аз эронӣ будан халъ мешавад, зеро сарбози эронӣ набояд дар ҷангҳои дифоъӣ ба душмане ки чашми тамаъ ба ватани ӯ дошт, пушт мекард. Ба навиштаи ин муаррихон, сарбозони эронӣ ҳар рӯз ду бор дар ҷамъи худ бо садои баланд мегуфтанд: истодагӣ барои ҳифзи меҳан ва ҳаммеҳанон ё марг. боқимондаи толоре, ки Хусрави Анӯшервон дар он хостаҳо ва дарди дилҳои мардум, аз ҷумла авомро мешунид ва ба ҳамин далел, шоирони порсисаро дар ашъори худ ин толорро “Боргаҳи дод” хондаанд

Ҳадяи муаллиф Ин сайти мустақил ва озод, ҳадяи ночизи муаллифи он ба ҳамаи эрониён, эронитаборҳо ва порсизабонон аст, ки эшонро аз ҷон азизтар дорад; ва хидмате меҳанӣ ва омӯзишӣ, ки хидмат ба Меҳан, ҳамватанон ва эронитаборҳо як вазифа, рисолат ва қарзе аст, ки бояд шариф ва халалнопазир бошад ва дар роҳи анҷоми вазифаи меҳанӣ ниёз ба ҳимояти моддии эҳдоӣ набояд бошад ва нахоҳад буд. Интихоби мавзӯъ барои нигориш ва пешниҳод дар сайт назари шахсии муаллиф аст.